Βιβλιοπαρουσίαση της συλλογής "Παραμύθια λαϊκά βγαλμένα απ' της ζωής το αχ!" στην Εφημερίδα ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ του Βόλου

 

Το βιβλίο με τη συλλογή των ιστοριών "Παραμύθια λαϊκά βγαλμένα απ' της ζωής το αχ!" από τις εκδόσεις ΛΟΓΟ_ΤΥΠΟ κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2020, περιλαμβάνοντας τα κείμενα παραμυθιών που δημοσιεύτηκαν στην τριετία 2017-2020 στο περιοδικό Η ΠΟΛΗ ΖΕΙ με την υποστήριξη της "Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη". Οι ιστορίες που περιέχονται, αποτελούν έναν άδηλο συνοδοιπόρο του ανθρώπου που επιχειρεί να βρει νέες ισορροπίες στο περιβάλλον της πόλης και προέρχονται από διαφορετικές γωνιές του κόσμου. Τα έσοδα κατά την προσφιλή πρακτική του συγγραφέα προσφέρονται ευγενικά εσαεί-για τον συγκεκριμένο τίτλο-στο "Σύλλογο ΦΛΟΓΑ Γονείς παιδιών με νεοπλασματικές ασθένειες". Παρακάτω παραθέτουμε την παρουσίαση της συλλογής, όπως δημοσιεύτηκε στην καθημερινή εφημερίδα του Βόλου "ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ", στο φύλλο της Κυριακής 21 Φεβρουαρίου 2021, από την πένα του Ομότιμου καθηγητή του πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Βασίλη Δ. Αναγνωστόπουλου.

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ» ΤΟΥ ΒΟΥΛΟΥ

Φύλλο της 21-2-2021 ΣΤΗΛΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ σ. 39

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΡΟΥΣΑΛΗΣ

Παραμύθια λαϊκά βγαλμένα απ΄ της ζωής το αχ!                             Ιστορίες απ΄ το χτες στις πόλεις του σήμερα

Για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια έζησε ο πρωτόγονος άνθρωπος μέσα στη «σοφή» άγνοια, τότε που όλα τα ερμήνευε με τη φαντασία και τους φόβους, μέσα σε μια απέραντη ψυχική νέφωση, έρμαιο των φυσικών δυνάμεων. Σαν άρχισε να κατανοεί με τη γνώση τη θέση του μέσα στην προϊστορία αρχικά και την ιστορία αργότερα, φωτίστηκε ο δρόμος του από τη λογική και την επιστήμη, για να φτάσει βήμα βήμα στους νεότερους χρόνους και στην εποχή μας. Όμως πίσω του, όταν αναζητούμε την επώδυνη πορεία του, πορεία της προφορικότητας κυρίως και πολύ λίγο του γραπτού λόγο, βρίσκουμε στέρεες αλήθειες ζωής σε κείνη την επί αιώνες «σοφή» άγνοια, που έφτασαν σε μας ως παραμύθια διδαχής και ψυχαγωγίας. Είναι τα λαϊκά  παραμύθια, που αφηγούνται ιστορίες υπερτοπικές και υπερχρονικές, εξωλογικές και περιπετειώδεις για της ζωής τα «πάθια».

 Και το θαυμαστό είναι ότι όλοι οι λαοί, μικρές ή μεγάλες κοινωνίες, έχουν τα δικά τους παραμύθια με τους συμβολισμούς, τη διδαχή και  τη δύναμη να εγκαρδιώνουν τον άνθρωπο στις δύσκολες στιγμές. Το παραμύθι είναι ανθρωπολογικό είδος αφήγησης, υπό την έννοια ότι οι άνθρωποι, όπου κι αν κατοικούν, έχουν ίδιες ανάγκες υλικές και ψυχικές, συναισθήματα και φόβους. Επικοινωνούν με τις ιστορίες τους, γι΄αυτό το παραμύθι συνδέει τους λαούς.

Έχω στο γραφείο μου ένα πρόσφατο βιβλίο του γνωστού ανά το πανελλήνιο εκπαιδευτικού και παραμυθά Δημήτρη Προύσαλη με τίτλο «Παραμύθια λαϊκά βγαλμένα απ΄ της ζωής το αχ!» και με υπότιτλο Ιστορίες απ΄το χτες στις πόλεις του σήμερα (εκδόσεις ΛΟΓΟ-ΤΥΠΟ, με την υποστήριξη της «Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη», Αθήνα 2020,σελ.99). Αυτό τον καιρό της πανδημίας  της COVID-19 με την αναγκαστική κλεισούρα στο σπίτι, είχα την ευκαιρία να το διαβάσω με ευχαρίστηση, να δοκιμάσω τη χαρά της σοφής εμπειρίας των ιστοριών απ΄ όλο τον κόσμο και για άλλη μια φορά να  επαληθεύσω την πίστη μου στη λαϊκή σοφία.

Μετά την Εισαγωγή,  το Εισαγωγικό παραμύθι μάς δίνει το όλο θεματικό περίγραμμα του βιβλίου που επικεντρώνεται στη γνωμολογική ρήση «κάνω αυτό που μου αναλογεί». Έπονται 7 κεφάλαια, το καθένα με ξεχωριστό θεματικό τίτλο και 2 έως 5 παραμύθια και ακολουθούν οι ενότητες το Παραμύθι του αποχαιρετισμού, Σημειώσεις και Βιογραφικό. Προέρχονται από τις χώρες: Αφρική (2), Μ. Ανατολή, Κούβα, Μικρά Ασία, Εσθονία, Μαλί, Ινδία, Ανατολή (2), Αραβία (3), Κίνα (3), Ελλάδα (2), Αίγυπτο, Θιβέτ, Ινδονησία, ΗΠΑ και Αιθιοπία. Αναλυτικά: Κεφ.1^ο  ‘Όταν ακούγονται λόγια στον κόσμο και ζυμώνονται ιστορίες (5 π.), κεφ.2^ο Ιστορίες των ταπεινών ανθρώπων και συμπεριφορών που γεννούνε στοχασμούς (5 π.), κεφ.3^ο Της φιλίας το μπόλι για να καρπίζουν οι δεσμοί (5 π.),κεφ.4^ο Της απληστίας το σαράκι το ανίκητο (4 π.), κεφ.6^ο Του φόβου τα καμώματα τα βλέπει η ελπίδα και γελά (2 π.), κεφ.7^ο Της ανοιχτής καρδιάς ο δρόμος (3.π.).Τα πρώτο παραμύθι  από την Ελλάδα προέρχεται από το Πήλιο με τίτλο « Πόσο ζυγίζει ένα μάτι» και το δεύτερο από τη Σάμο «Οι σκάλες». 

Τα παραμύθια είναι ξαναειπωμένες ιστορίες, αφηγήματα μεταπλασμένα στην ψυχή και τη γλώσσα του παραμυθά- αφηγητή, κρατώντας πάντα το ύφος και τον αφηγηματικό τους πυρήνα. Η τέχνη του παραμυθά φαίνεται από τον τρόπο που αφηγείται, πώς ξετυλίγει την ιστορία του, πώς παίρνει μαζί του το ακροατήριο στο ταξίδι που κάνει με την αφήγησή του και ο Δημήτρης  Προύσαλης  είναι σπεσιαλίστας σ΄ αυτό.

Το βιβλίο «Παραμύθια λαϊκά βγαλμένα απ' της ζωής το αχ!» θα δώσει στον αναγνώστη την ευκαιρία να απολαύσει αλλά και να στοχαστεί τη λαϊκή σοφία, ως βακτηρία βίου. Να χαρεί τα 23 λαϊκά αφηγήματα που μιλούν για την ελπίδα , τη σοφή γνώση, τον αναστοχασμό, την αυτογνωσία, την αλληλεγγύη, τη φιλία, την κριτική, την προειδοποίηση, την απληστία,  αφηγήματα που έρχονται από τα βάθη των αιώνων και του λαϊκού προφορικού πολιτισμού. 

Τέλος, ας  διαβάσουμε την ιστορία με το κολυμπρί (σ.91): Μια φορά σ΄ ένα δάσος στην Αφρική ξεσπάει φωτιά κι όλα τα ζώα τρέχουν πανικόβλητα  να σωθούν. Έναν ελέφαντας που οδηγεί το κοπάδι αντικρίζει κάτι παράξενο: Σε ένα ξέφωτο ένα κολυμπρί- το πιο μικρό πουλί στον κόσμο-ορμάει σε μια λακκούβα με νερό,  παίρνει δυο στάλες νερό- τόσο χωράει το στόμα του-και χύνεται κόντρα στη φωτιά.  Ρίχνει τις στάλες και κάνει, ξανά και ξανά, το ίδιο και το ίδιο. Ο ελέφαντας το προτρέπει να φύγει καθώς δεν μπορεί να τα βάλει με το θεριό που κατακαίει τα πάντα και το κολυμπρί του απαντά : Εγώ δεν ξέρω αν στο τέλος καταφέρω να σβήσω τη φωτιά, αλλά κάνω αυτό που μου αναλογεί!

                                                                                                               Κάτω Λεχώνια, 9/2/2021

Β.Δ.Αναγνωστόπουλος,

Ομ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας