Τρίτη 29 Αυγούστου 2023

"Λαϊκό παραμύθι σημαίνει σοφία και παιχνίδι". Συνέντευξη του Βέλγου αφηγητή Adrien Lociuro στην εφημερίδα Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ


Εφημερίδα Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ Αρ. Φύλλου 30.088 
Παρασκευή 3 Αυγούστου 2023

ΣΤΗΛΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ σελ. 17


https://e-thessalia.gr/mila-o-proforikos-afigitis-antrien-lotsioyro-laiko-paramythi-simainei-sofia-kai-paichnidi/

Συνέντευξη στον Δημήτρη Β,.  Προύσαλη

Με αφορμή τη διεθνή συμμετοχή από το Βέλγιο στο 13ου Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου «Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη»,  είχαμε τη χαρά να συναντήσουμε και να συνομιλήσουμε με τον Αντριέν Λοτσιούρο (Adrien Lociuro), νέο πολλά υποσχόμενο προφορικό αφηγητή, ενόψει της παράστασης αφήγησής του.

Δημήτρης Β. Προύσαλης-Adrien Lociuro στο 13ο Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου

1.Μπορείτε να ορίσετε τι είναι για σας αφήγηση;

ΑΠ. Η αφήγηση είναι ευχαρίστηση και μοίρασμα. Είναι μια στιγμή πολύ ιδιαίτερη.  Ο αφηγητής γίνεται αφορμή  για να συναντήσουν και να ξυπνήσουν μέσα τους οι ακροατές το εσωτερικό τους βασίλειο. Κουβαλάμε όλοι μέσα μας έναν βασιλιά, έναν ταξιδιώτη ή ζητιάνο, μια αλεπού του δάσους ή ένα πουλάκι μαγικό. Σε μια καλή αφήγηση οι καρδιές γίνονται μία και ίσως προσεγγίζουμε  τι σημαίνει ανθρωπιά.

2. Τι σημαίνει για σας λαϊκό παραμύθι; Πιστεύετε πως είναι δικαιολογημένη ακόμη και  σήμερα η πολυποίκιλη ενασχόληση ενός πλήθους ανθρώπων μαζί του;

ΑΠ: Λαϊκό παραμύθι σημαίνει σοφία, σημαίνει παιχνίδι, σημαίνει γέλιο. Όταν ακούγεται λαϊκό παραμύθι δεν μιλάει ένας άνθρωπος, ο αφηγητής μόνο δηλαδή. Μιλάει πλήθος ανθρώπων, μιλάνε οι λαοί. Σχετικά με το αν δικαιολογείται σήμερα η ενασχόληση μαζί του, αυτό δεν το ορίζουμε εμείς. Αν ασχολούνται άνθρωποι διαφόρων οριζόντων και τεχνών με το λαϊκό παραμύθι, αυτό σημαίνει πως ακόμα κάτι μας προσφέρει.

Από τη φετινή του συμμετοχή στο 13ο Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου

Επικοινωνιακός, άμεσος, ειλικρινής, αληθινός, ήταν εκεί για να ταξιδέψουν οι ιστορίες

3. Τι ήταν αυτό που σας έφερε κοντά στο λαϊκό παραμύθι;

ΑΠ: Μέσα στην οικογένειά μας, η γιαγιά μου μας έλεγε ιστορίες από το χωριό της, λόγω της ιταλικής καταγωγής από τη Σικελία. Μας έλεγε ιστορίες αγάπης, ιστορίες της Μαφίας αλλά και ανέκδοτα, όπου βρίσκεται η ουσία των παραμυθιών. Είκοσι χρόνια μετά, κατάλαβα πως κάποια ανέκδοτα ήταν ιστορίες του Νασρεντίν Χότζα. Αργότερα ως φοιτητής στα παιδαγωγικά, οργανώθηκε από μια συγκάτοικό μου μια βραδιά αφήγησης στο σπίτι μας. Μου προτάθηκε να πω κι εγώ μια ιστορία, κι εγώ αφηγήθηκα μία που είχα ακούσει την προηγούμενη μόλις μέρα από έναν καθηγητή μου στη Σχολή. Αυτή υπήρξε η πρώτη φορά. Κάποιος μου είπε πως αφηγούμουν με τον τρόπο των παλιών κι αυτό ξύπνησε μέσα μου την επιθυμία. Όταν πέρασε ο καιρός, βρέθηκα σε διάφορα φεστιβάλ αφήγησης  στο Βέλγιο αλλά και σε συναντήσεις, σε βραδιές αφήγησης ως ακροατής. Κάποιοι αφηγητές μού άρεσαν πολύ και τους ρώτησα να μου πουν για την ενασχόλησή τους, τη σχέση τους με την αφήγηση. Ένας από αυτούς μου μίλησε για τον Ανρί Γκουγκώ (Henri Gougaud)  και το εργαστήρι του. Εκείνο το καλοκαίρι του 2015, εντελώς τυχαία-ή μήπως όχι;- μια φίλη μού δώρισε ένα βιβλίο του και από τότε τα πράγματα πήραν το δρόμο τους και βρέθηκα ανάμεσα στους μαθητές του, όπως είμαι και σήμερα.  Ανάμεσα στη βιωματική εμπειρία με τη γιαγιά μου και τον Α. Γκουγκώ παρουσιάστηκε στη ζωή μου, ένα ακόμη πρόσωπο, ο Νισίμ Αμόν (Nissim Amon), ένας δάσκαλος του Ζεν που δίδασκε μέσα από ιστορίες, αλλά πιθανά να συνέβαλαν και άλλα που με οδήγησαν στο δρόμο αυτό  δίχως να τα γνωρίζω.

 

5. Πείτε μας την άποψή σας, υπάρχει στις μέρες μας αναγκαιότητα για αφήγηση; Και αν ναι, πως το εξηγείτε;

ΑΠ. Σαφώς και υπάρχει τέτοια αναγκαιότητα. Ειδικά στις μέρες μας που όλα γίνονται από απόσταση, μέσω οθονών, εικόνων και βίντεο δέκα δευτερολέπτων. Πού είναι ο χρόνος και ο τόπος για να βρεθούμε όλοι μαζί με τις καρδιές μας ανοιχτές, να κάνουμε ένα διάλειμμα από τις δυσκολίες και τα άγχη της ζωής αλλά και τους καταιγιστικούς ρυθμούς της καθημερινότητας; Μπροστά στην ατομικοποίηση η δημιουργία συλλογικών κοινοτήτων είναι αναγκαία.


6. Ποια αφηγηματικά είδη υπάρχουν στο ρεπερτόριό σας; Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο που εσείς ξεχωρίζετε και γιατί;

ΑΠ. Δεν δίνω πολλή σημασία στην ταξινόμηση των ειδών. Όταν μου αρέσει μια ιστορία, την αφήνω να μου μιλήσει, χαίρομαι να την προσεγγίζω και να τη λέω με το δικό μου τρόπο. Καταλαβαίνω όμως πως αφηγούμαι περισσότερο λαϊκά παραμύθια από διαφορετικούς πολιτισμούς και προφορικές παραδόσεις που έχουν οικουμενικό χαρακτήρα, αφορούν το ταξίδι, το όνειρο και την αφύπνιση της συνείδησης.

 

Απλός κι ανεπιτήδευτος προφορικός αφηγητής

7. Με ποια κριτήρια επιλέγετε το υλικό που θα χρησιμοποιήσετε για μια αφήγησή σας;

ΑΠ. Άλλοτε τα κριτήρια επιλογής των ιστοριών μου εξαρτώνται από την πρόταση του φορέα ή του χώρου που με καλεί για συνεργασία, και άλλοτε τα κριτήρια τα καθορίζουν οι προσωπικές μου αναζητήσεις εκείνη την χρονική περίοδο. Σίγουρα όμως αφηγούμαι ιστορίες που μου αρέσουν πολύ και εκτιμώ πως μπορούν να γίνουν μια ευχάριστη αφήγηση για όλους.

 

9. Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται μια κινητικότητα στο χώρο της αφήγησης με την εμφάνιση νέων αφηγητών. Μπορείτε να σχολιάσετε το φαινόμενο αυτό; Τι παρατηρείτε εσείς στο Βέλγιο;

ΑΠ. Δοκιμάσαμε τις τηλεοράσεις, δοκιμάσαμε το ραδιόφωνο, δοκιμάσαμε το ιντερνέτ και ακόμη κάτι μας λείπει. Κάποιοι νέοι καταλαβαίνουν πως η προφορική αφήγηση έρχεται να γεμίσει αυτό το κενό. Επίσης  νέοι αφηγητές και ακροατές  αντιλαμβάνονται πως τα παραμύθια δεν απευθύνονται μόνο στους ηλικιωμένους και τα παιδιά. Μια βραδιά αφήγησης είναι ψυχαγωγία, διασκέδαση και  κοινωνικοποίηση ισότιμη με τους άλλους τρόπους. Στο Βέλγιο τα τελευταία σαράντα χρόνια καταγράφεται η νεοαφήγηση και χαιρόμαστε που πολλοί νέοι προτείνουν αφηγήσεις με σύγχρονα θέματα, δημιουργούν λέσχες αφήγησης και σχετικές εταιρείες βάζοντας την αφήγηση στη ζωή τους.


 

Ο Adrien Lociuro την ώρα της αφήγησης...


10. Τι ακριβώς θα μας παρουσιάσετε στο 13ο Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου;

ΑΠ. Θα σας παρουσιάσω την Παρασκευή 4 Αυγούστου 2023 μια παράσταση αφήγησης με θέμα: «Ένα όνειρο πιο παλιό κι απ’ τον κόσμο» στα γαλλικά και ελληνικά. Πρόκειται για παραμύθια που μας έρχονται από τα μέρη της Περσίας, της Αρμενίας, της Ιαπωνίας και άλλων πολιτισμών που αφορούν τη σχέση του ονείρου με τη ζωή και την  προσπάθεια του ανθρώπου  να κάνει τη ζωή του ένα όμορφο όνειρο.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ του Adrien Lociuro

Ο Adrien Lociuro (Αντριέν Λοτσούρο) είναι Βέλγος αφηγητής. Γεννήθηκε στις Βρυξέλλες το 1984 κι έχει ρίζες σικελικές, βελγικές και ουγγαρέζικες.

To 1992 μετακόμισε στην Πάρο με την οικογένειά του και πήγε στο ελληνικό δημόσιο σχολείο. Έμαθε την ελληνική γλώσσα και ήταν σ’ επαφή με τον ελληνικό πολιτισμό επί δέκα χρόνια.

Επιστέφοντας στο Βέλγιο σπούδασε παιδαγωγικά και πληροφορική και εργάστηκε ως καθηγητής και ως παιδαγωγός δημιουργικής απασχόλησης.

To 2011 παρακολούθησε εργαστήρι αφήγησης παραμυθιών στο Διεθνές Φεστιβάλ Αφήγησης του Σινί όπου και ξεκίνησε η αφηγηματική του πορεία.

Από το 2015 έως σήμερα, o Adrien Lociuro είναι μαθητευόμενος του Ανρί Γκουγκό (Henri Gougaud), σπουδαίο Γάλλο αφηγητή και συλλέκτη παραμυθιών, συγγραφέα και μουσικoσυνθέτη.
O Adrien συμμετέχει ενεργά στο περίφημο μηνιαίο Εργαστήρι Ανρί Γκουγκό και μαζί με τους άλλους παραμυθάδες στήνουν τις Εξαίσιες Πτήσεις – καμπαρέ αφήγησης και μουσικής.

To 2020, κατά την πανδημία και τις απαγορεύσεις κυκλοφορίας, συμμετείχε σε μια ομάδα μουσικών, ηθοποιών και παραμυθάδων, που μέσω τηλεφωνικών κλήσεων κρατούσαν επαφή με απομονωμένους ανθρώπους.

Σήμερα ο Adrien ζει στο Βέλγιο κι επισκέπτεται συχνά την Ελλάδα. Γράφει ένα παιδικό βιβλίο, οργανώνει τις βραδιές αφήγησης Τα Παραμύθια του Γκονγκ και αφηγείται παραμύθια σε συλλογικότητες, καμπαρέ, σχολεία, βιβλιοθήκες, κέντρα περίθαλψης, γάμους, γενέθλια κ.ά. Οι αφηγήσεις του απευθύνονται σε ενήλικες, εφήβους και παιδιά.

Ιστότοπος : adrienlociuro.com

 

Σπύρος Τσίρος: Από την Καλαμάτα στο Πήλιο. Εφημερίδα Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ: Μια συνέντευξη για την αφήγηση και τα παραμύθια

 Από πρότερη αφήγηση του Σπύρου Τσίρου μέσα στο Εικαστικό Μουσείο του γλύπτη 

Νικόλα Παυλόπουλου  στον Άγιο Γεώργιο Νηλείας

Εφημερίδα Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ Φύλλο της Τρίτης 8 Αυγούστου 2023/Αρ. Φύλλου 30.093

Στήλη ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, σελ. 17



https://e-thessalia.gr/spyros-tsiros-apo-tin-kalamata-sto-pilio-mia-synenteyxi-gia-tin-afigisi-kai-ta-paramythia/

Συνέντευξη στον Δημήτρη Β. Προύσαλη

Το 13ο Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου (29/7 – 6/8) δημιούργησε τις προϋποθέσεις για ανταμώματα ανθρώπων και ιστοριών στο πλαίσιο των πλούσιων εννιαήμερων εκδηλώσεών του. Ανάμεσα στους μεμονωμένους αφηγητές, των συνολικά 46 αφηγητών και αφηγητριών που εμπλούτισαν και τίμησαν με τη συμμετοχή τους τις εκδηλώσεις, είναι και αυτή του προφορικού αφηγητή Σπύρου Τσίρου από την Καλαμάτα, που συμμετείχε για έκτη συνεχόμενη χρονιά από το 2018, φέτος μάλιστα με δύο παραστάσεις αφήγησης, για παιδιά και για ενήλικο ακροατήριο.


Από παλιότερη αφήγηση στην αυλή του Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου

Μπορείτε να ορίσετε τι είναι για σας αφήγηση;

ΑΠ: Για μένα αφήγηση είναι μια κατάθεση ψυχής, αφού μέσα από μια ιστορία που είναι χιλιοειπωμένη, προσθέτω το άχθος της ψυχής μου. Είναι μια μετουσίωση του φανταστικού σε προσωπική βιωματική εμπειρία. Γι’ αυτόν εξάλλου τον λόγο, η αφήγηση χρησιμοποιούνταν από όλους τους μεγάλους, φωτισμένους δασκάλους μέσα από τις παραβολές.

 

Πότε είχατε την πρώτη σας εμπειρία από αφήγηση;

ΑΠ: Από τα χρόνια της εφηβείας μου έμπαινα στο κέντρο του λόγου, όταν στις παρέες μου έβγαινα κι έλεγα ανέκδοτα. Βέβαια τότε δεν είχα συναίσθηση πως αφηγούμουν. Αυτό ήρθε πολύ αργότερα. Θυμάμαι βέβαια τη μητέρα μου με καταγωγή από τη Μικρά Ασία -από τη μεριά της μητέρας της- να μου εξιστορεί παραμύθια πολύ λίγο.

 

Τι είναι για σας λαϊκό παραμύθι; 

ΑΠ: Το λαϊκό παραμύθι είναι για μένα απόσταγμα σοφίας και ένα κανάλι επικοινωνίας ανάμεσα στις γενιές που έχουν περπατήσει πάνω σε αυτήν εδώ τη γη.

 

Ποια αφηγηματικά είδη υπάρχουν στο ρεπερτόριό σας; Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο που εσείς ξεχωρίζετε και γιατί;

ΑΠ: Στο ρεπερτόριό μου συμπεριλαμβάνω ιστορίες σοφίας και ευτράπελα χιουμοριστικά παραμύθια. Η σοφία μέσα από το παραμύθι προσλαμβάνεται καλύτερα και χωνεύεται ευκολότερα. Αναφορικά με τις χιουμοριστικές ιστορίες, θεωρώ πως είναι ο καλύτερος τρόπος για κάποιον να αυτοσαρκαστεί, αλλά και να σαρκάσει και να καταδείξει τα κακώς κείμενα που ποτέ δε λείπουν από τον κόσμο των ανθρώπων σε όλες του τις εκδηλώσεις.


Από την αφήγηση του 2023 στο 13ο Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου


Από πότε ξεκινήσατε να αφηγείστε; 

ΑΠ: Ξεκίνησα να αφηγούμαι λαϊκά παραμύθια από το 2013 όταν έτυχε να παρακολουθήσω ένα σχετικό σεμινάριο, κατόπιν παρότρυνσης της συντρόφου μου. Όταν μπήκα στον κόσμο του παραμυθιού και άρχισα να τον γνωρίζω, μαγεύτηκα και κατάλαβα πως τούτος ο ταπεινός αγωγιάτης είναι που κουβαλάει το μήνυμα και τη γνώση από γενιά σε γενιά, ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζω δεν είναι δικά μου, μα είναι όλων των ανθρώπων και όλων των γενεών. Αυτός πιστεύω πως είναι ο ρόλος του παραμυθιού, να σε χτυπά στην πλάτη και να σου ανοίγει μιαν αγκαλιά παρηγοριάς.

 

Υπάρχει στις μέρες μας αναγκαιότητα για αφήγηση; Και αν ναι, πώς το εξηγείτε;

ΑΠ: Σε μια εποχή που κατακλυζόμαστε από πληροφορία και εικόνες, έρχεται ο παραμυθάς  και με την επιλογή των κατάλληλων λέξεων πυροδοτεί την ατομική φαντασία, δημιουργώντας τις προσωπικές εικόνες του καθενός. Πιστεύω πως δεν είναι τυχαίο ότι αναβιώνει αυτή η πανάρχαια τέχνη, και το παραμύθι έρχεται να καλύψει τούτη την έρημο της φαντασίας.


Τι ήταν αυτό που σας έφερε κοντά στο λαϊκό παραμύθι;

ΑΠ: Με έφερε η δίψα μου για γνώση και κατανόηση αυτών που μου συμβαίνουν, με οδήγησε στον τόπο του παραμυθιού, όπου εκεί βρήκα ένα πηγάδι να σβήσω τη δίψα μου, το οποίο είχαν σκάψει οι άλλοι, αλλά και η ανακούφιση πως από το ίδιο πηγάδι θα σβήσει τη δίψα αυτών που έρχονται μετά από εμάς.


 Με ποια κριτήρια επιλέγετε το υλικό που θα χρησιμοποιήσετε για μια αφήγησή σας;                   ΑΠ: Το μοναδικό κριτήριο είναι να βρίσκω κομμάτια μου μέσα σε αυτό το υλικό, να με ενδιαφέρουν. Ανεξάρτητα από το πού έχει καταγραφεί μια ιστορία, το παραμύθι είναι είδος οικουμενικό. Δεν το έχουν γράψει οι λαοί αλλά ο άνθρωπος, αφού κουβαλά πάθη ολωνών.

Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται μια κινητικότητα στον χώρο τς αφήγησης με την εμφάνιση νέων αφηγητών. Μπορείτε να σχολιάσετε το φαινόμενο αυτό; 

ΑΠ: Η αναβίωση αυτής της τέχνης δείχνει την αναγκαιότητα του σύγχρονου ανθρώπου να επιστρέψει στην κοιτίδα της βασικής, αρχικής γνώσης, πως είμαστε άνθρωποι. Το τεχνολογικό περιβάλλον γύρω μας μπορεί να αλλάζει, αλλά ο πυρήνας της ανθρώπινης ψυχής είναι ίδιος και αναλλοίωτος. Αυτό επιβεβαιώνουν τα λαϊκά παραμύθια.

 



Δευτέρα 28 Αυγούστου 2023

Οδοιπορικό στην Κρήτη: Κερά Μια Σκηνή 2+2 ημέρες συνάντησης τεχνών, ανθρώπων, τεχνικών και ιστοριών

 

Ο Κένταυρος αισθάνεται μεγάλη ικανοποίηση και χαρά για τη συμμετοχή του στο διήμερο 19-20 Αυγούστου "Κερά Μια Σκηνή" στα πλαίσια των  10ων Γιορτών  Ρόκκας Κισσάμου Χανίων, συμβάλλοντας  μέσα από την αφήγηση αλλά κυρίως μέσα από την δραματουργική επιλογή των λαϊκών παραμυθιών και μυθολογικών ιστοριών, που αποτέλεσαν τον καμβά έμπνευσης μιας πλειάδας καλλιτεχνών.

Ήταν πριν από 10 χρόνια, στα 2013, όταν ο σημερινός δήμαρχος Χανίων και καταγόμενος από την περιοχή, Παναγιώτης Σημανδηράκης, συνέλαβε την ιδέα να ζωντανέψουν τα ερημωμένα από κόσμο χωριά της περιοχής καταγωγής του, υπό την ανάγκη να δημιουργηθεί μια κίνηση πολιτισμού που θα έφερνε επισκέπτες στον ορεινό και μακριά από τον τουρισμό τόπο. Η αγάπη στον τόπο, μαζί με την προσδοκία να γεννηθεί η βάση για αναμνήσεις στις μελλοντικές γενιές, ακουμπώντας στο μπόλι του πολιτισμού, γέννησε σιγά σιγά τις Γιορτές Ρόκκας που εξελίχτηκαν από μονοήμερες εκδηλώσεις μουσικών συναυλιών σε ένα πολυήμερο γαϊτανάκι πολιτιστικών εκδηλώσεων υψηλού επιπέδου, αρχικά με επίκεντρο τη Ρόκκα και αργότερα συμπεριλαμβάνοντας και το σε απόσταση ανάσας χωριό Κερά.


Ο ασβεστολιθικός βράχος της Ρόκκας που ονομάζεται "Τρουλλί"αν και βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου  200 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας είναι εντυπωσιακός από μακριά. Η Ρόκκα αναφέρεται ήδη από τον ιστορικό Αιλιανό τον 3ο μ.Χ αιώνα, υπαγόταν στη διοίκηση της κοντινής αρχαίας πόλης Πολυρρήνιας, με επίνειο τα Νωπήγεια.


Έχουν εντοπιστεί απομεινάρια οικιστικών κατασκευών από τον 4ο π.Χ. αιώνα και σώζονται βυζαντινά οχυρωματικά έργα (υπολείμματα) κάστρου, ενώ έχουν ανακαλυφθεί λαξευτές οικίες και κλίμακες, δρόμοι, αγωγοί ομβρίων υδάτων αλλά και κιβωτιόσχημοι λαξευτοί θαλμοειδείς τάφοι, πλούσιοι σε ενδιαφέροντα κτερίσματα.


Η θέση αυτή επέτρεπε την εποπτεία των βορείων ακτών της περιοχής σε ένα ευρύ πεδίο, αλλά και την παρατήρηση της πεδιάδας της Κισσάμου, ενώ στην κορυφή του Τρουλιού, εντοπίστηκαν λίγα υπολείμματα οχύρωσεων που εικάζεται πως δημιουργήθηκαν από τους Άραβες που πέρασαν από την Κρήτη στον 10 μ.Χ αιώνα με την ανακατάληψή της.


Το πανό καλωσορίζει τους επισκέπτες στις Γιορτές Ρόκκας, φέτος για το 2023, από 13-31 Αυγούστου.

Η Ρόκκα είναι κοντά


Σε απόσταση αναπνοής από τη Ρόκκα βρίσκεται το χωριό Κερά των 30 κατοίκων, εδώ ο προφορικός αφηγητής Δημ. Β. Προύσαλης, υπεύθυνος και επιστημονικός εκπρόσωπος εκ μέρους της ΑΜΚΕ "Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη" για την επιλογή  αρχικά είκοσι λαϊκών παραμυθιακών κειμένων, από τα οποία τελικά επιλέχτηκαν τα 13, που θα μπορούσαν να γίνουν έμπνευση για μουσικο-χοροθεατρικά δρώμενα, αφού το 2023 το "Κερά Μια σκηνή" στα πλαίσια των Γιορτών Ρόκκας είχε ως άξονα εκκίνησης το παραμύθι. 


Η υπεύθυνη της Οργανωτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου "Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη Ράχη" Χρύσα Πορίχη, πολύτιμος σύμβουλος και παρατηρητής των εκδηλώσεων του "Κερά Μια Σκηνή". Κάθε φεστιβάλ- διοργάνωση αποτελεί ένα πεδίο για πολύτιμες συγκρίσεις, αντιπαραβολές, συσχετίσεις και ευγενή άμιλλα, στην κατεύθυνση της διορθωτικής αυτοβελτίωσης και της εξέλιξης των εκδηλώσεων.


"Καβάλα πάνε στη Κερά, καβάλα χαιρετάνε... και σαν ξεκαβαλίσουνε κερνάνε ιστορίες" κατά παράφραση και δημιουργική μετασκευή του γνωστού δημοτικού τραγουδιού. Η Κερά βρίσκεται στα ορεινά της επαρχίας Κισσάμου, 35 χιλιόμετρα απόσταση από την ομώνυμη πρωτεύουσα του νομού Χανίων.


Χρονολογική παράθεση και παράλληλα πολιτιστική υπενθύμιση των ετών του κρητικού φεστιβάλ "Γιορτές Ρόκκας" στην κεντρική πλατεία της Κεράς.

Οι πίνακες (σταντ) είναι διπλής όψης και αφορούν στις εκδηλώσεις μέσα στη δεκαετία 2013-2023


Στην κεντρική πλατεία του χωριού Κερά των 20 σπιτιών με τους 30 κατοίκους δεσπόζει το αφιερωματικό μνημείο στην επαναστάτρια και πολεμίστρια των απελευθερωτικών πολέμων της Κρήτης 1866 και 1879 που κατάγεται από τον τόπο.


Πρόκειται για την Αντωνούσα Καστανάκη (1844-1918) που σκότωσε στα 22 της χρόνια τον Τούρκο αξιωματούχο Μούσα Δερβίση, ο οποίος έκανε το λάθος να απαιτήσει ως δώρο ένα βόδι με απειλή να βλάψει την οικογένειά της σε περίπτωση άρνησης. Η Αντωνούσα φυγάδευσε πρώτα την οικογένεια μαζί με τα κοπάδια τους κι ύστερα περίμενε τον Τούρκο που τον πυροβόλησε. Εντάχτηκε στα κρητικά σώματα ανταρτών της περιοχής της Κισσάμου αρχικά με την ομάδα του Κωνσταντουλάκη κι αργότερα με του οπλαρχηγού Σκαλίδη. Για την Αντωνούσα γράφονται άρθρα τόσο στον ευρωπαϊκό όσο και στον αμερικάνικο τύπο που την εξυμνούν. Καταφεύγει στα 1882 στην ελεύθερη Ελλάδα όπου έφτιαξε δική της ανταρτική ομάδα υπό την ιδιότητα της οπλαρχηγού που της δίνει ο Γεώργιος ο Α΄, παίρνοντας μέρος στους πολέμους για την απελευθέρωση της Ηπείρου και της Μακεδονίας. Το μνημείο φτιάχτηκε το 1984 από την γλύπτρια Άσπα Παπαδεράκη.


Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων είναι διαθέσιμο και σε barcode


Προς την έξοδο του χωριού συναντά κανείς την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που χτίστηκε στα 1889 και ολοκληρώθηκε στα 1890, με το χαρακτηριστικό εξάστηλο καμπαναριό.


Η είσοδος είναι στολισμένη με κλάδους λόγω της πρόσφατης με τις Γιορτές Ρόκκας Κοίμησης της Θεοτόκου, στις 15 Αυγούστου.


Στην είσοδο της αυλής κυματίζει μια σημαία-λάβαρο αφιερωμένη στην Εκκλησία που γιόρταζε


Όψη από την πλαϊνή είσοδο του Ι. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Κεράς

Η πλαϊνή είσοδος από άλλη γωνία

Λεπτομέρεια πάνω από  την είσοδο με σκαλισμένο το έτος αποπεράτωσης (1890)


Απέναντι από τον Ι.Ν. βρίσκεται το κτήριο του Πολιτιστικού Συλλόγου  Κεράς "Η Αντωνούσα" που φτιάχτηκε με πρωτοβουλία και δωρεά του ευεργέτη της Κεράς, Ν. Σαριδάκη


Όψη από την είσοδο του φροντισμένου χώρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Κεράς


Φωτό από το τέμπλο στο εσωτερικό του Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου στην Κερά από όπου απουσιάζουν τοιχογραφίες


Λεπτομέρεια στην δεξιά είσοδο του τέμπλου, η γλυκιά όψη του Αρχάγγελου Γαβριήλ που παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ιστορία από το Καζακστάν στην εναρκτήρια αφήγηση του διημέρου "Κερά Μια Σκηνή" από τον γράφοντα.


Χαρακτηριστικό παλιό διώροφο σπίτι της Κεράς κοντά στη συνοικία Πλακούρα

ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΟΒΕΣ


Η πρώτη συνάντηση για τον συντονισμό των δράσεων, η Μέτυ Παναγιωτοπούλου, καλλιτεχνική διευθύντρια επί τω έργω.


Συγκροτημένη, απλή, εύστοχη, ξεκάθαρη, συμπεριληπτική και κυρίως ευγενική


Όλοι οι συμμετέχοντες και συμμετέχουσσες συντελεστές, ατομικοί  καλλιτέχνες και ομάδες συνεργασίας, παρακολουθούν με προσοχή. Δεν υπάρχει καμιά απορία!


Από τα ευχάριστα απρόοπτα της συνάντησης εργασίας. Ένα κορίτσι που παραθέριζε στους παππούδες του έφερε στην παρέα ένα μικρό σκατζοχεράκι που βρήκε έξω από την πόρτα της αυλής του.


Ο μικρός φιλαράκος έκλεψε την παράσταση, με τέτοια μουσούδα έκανε θραύση!


Από τις πρόβες της εναρκτήριας εκδήλωσης, μετά από χορευτική ομάδα σύγχρονης έκφρασης, ακολουθεί η αφήγηση "Πώς ήρθαν οι πρώτοι παραμυθάδες στον κόσμο" (Καζακστάν). Δύσκολο πράγμα ο συντονισμός και η σκηνοθετική παρουσία, όταν είσαι παραμυθάς που κινείται με άλλες ελευθερίες και πιο φυσική ροή σε σχέση με το κοινό. Μια μεγάλη πρόκληση!


Από τις πρόβες που αφορούσαν τη λήξη των εκδηλώσεων του διημέρου, όπου η δεύτερη ημέρα (Κυριακή 20 Αυγούστου) ήταν επανάληψη της ροής της πρώτης ημέρας (Σάββατο 19 Αυγούστου).



Τεχνικά θέματα που πρέπει να λυθούν, η τοποθέτηση στο χώρο για τον κατάλληλο φωτισμό, ο συντονισμός με τη μουσική συνοδεία, η κίνηση, η φωνή -δύσκολα πράγματα όταν αυτά δεν επηρεάζουν ή δεν αφορούν τη γενικότερα και κατά κόρον μη θεατρική παρουσία του προφορικού αφηγητή.


Όσο δύσκολο είναι το μέρος της έναρξης άλλο τόσο δύσκολο είναι και αυτό της εξόδου, ιδιαίτερα όταν όλα έχουν δουλευτεί στην εντέλεια και προοιωνίζουν μια επιτυχημένη ροή των αφηγηματικών και μουσικο-χοροθεατρικών εκδηλώσεων που έχουν ως πηγή έμπνευσης τα λαϊκά παραμύθια. Εδώ οι πρόβες για την παρουσία όλων των εμπλεκομένων στον αποχαιρετισμό, με ιστορία τέλους το παραμύθι της Αλήθειας και της ιστορίας-Παραβολής (Εβραϊκή παράδοση) από τη Βάνια Σταμπολάκη.


Φωτό από τις πρόβες από τις αριστοτεχνικά πλεγμένες τρεις αφηγήσεις "Γιατί η νυχτερίδα κυκλοφορεί τη νύχτα" (Λατινική Αμερική) "Έρχεται ο Πλατς!" (Θιβέτ) "Το κόκκινο μαργαριτάρι του δράκου" με ευφάνταστα σκηνικά ευρήματα -εντός της αυλής ενός σπιτιού του χωριού που γίνηκε σκηνή δράσης, σε σκηνοθεσία της Θεώνης Κουτσουνάκη (αφήγηση) και όμορφη ερμηνεία των Ιωάννα Σημαντηράκη και Χρήστου Στρατάκη. 


Αφηγηματικά "οδόσημα" για τον προσανατολισμό του κοινού στους χώρους που φιλοξενούνταν οι δράσεις. Τα δρώμενα παρουσίαζαν μια επαναληπτικότητα μέσα στο πρόγραμμα της ημέρας καθώς κάποια έρεαν δύο και τρεις φορές από το ξεκίνημα των εκδηλώσεων (18.30) μέχρι το τέλος τους (11.30). Η δράση "Οι τοίχοι που μιλάνε" αφορούσε εικαστική δημιουργία με προσωπογραφία του Μίκη Θεοδωράκη.

Σε εμφανή σημεία στους χώρους δράσης τοποθετήθηκαν περιλήψεις των ιστοριών στα ελληνικά και αγγλικά, καθώς κάποια από τα χοροθεατρικά δρώμενα, μπορεί να αποτέλεσαν έμπνευση από λαϊκά παραμύθια και μυθολογικές ιστορίες αλλά δεν είχαν καθόλου αφήγηση, οπότε το κοινό μπορούσε να ενημερωθεί για το σώμα της ιστορίας που παρακολουθούσε μέσα από την πρόσεγγιση μιας άλλης μορφής τέχνης. Εδώ, η ιστορία των Αβορίγινων της Αυστραλίας, "Το μυστικό του Ονείρου".


Ένα ευφάνταστο εύρημα ήταν ο χάρτης των εκδηλώσεων με τη σηματοδότηση των σημείων όπου φιλοξενούνταν κάθε εκδήλωση. Εδώ η έκδοση στα αγγλικά. Το κοινό είχε τη χαρά της ανακάλυψης!


Εδώ το παραμύθι των Αβορίγινων ως χορογραφική σύνθεση και απόδοση-ερμηνεία από τις εξαιρετικές Ανδρονίκη Μαραθάκη και Έλενα Σταυροπούλου, που είχαν και την επιμέλεια του ήχου της υπόκρουσης, με το  φως της ημέρας, νωρίς το βράδυ


Από τις βραδινές πρόβες για τον τελευταίο έλεγχο στα φώτα κάλυψης του δρώμενου


Από τις πρόβες (χώρος-κίνηση, ήχος, φωτισμός, φωνή αφήγησης)  της ιστορίας "Το φυλαχτό της Αγάπης" των Ινδιάνων Λακότα Σιου από τις εξαιρετικές σε ενέργεια Ιώ Ασηθιανάκη και Στέλλα Τριπολιτάκη, οι οποίες επέλεξαν τον κατάλληλο χώρο για να φιλοξενηθεί αριστοτεχνικά η ιστορία τους. Υπό την πρωτότυπη μουσική έμπνευση-σύνθεση της Αναστασίας Γιαμούζη.

Ο χώρος του παλιού νερόμυλου μέσα στα πλατάνια της Κεράς έγινε ένα υποβλητικό σκηνικό εξιστόρησης, μπράβο για την ιδέα!


Η κρητική λαϊκή προφορική παράδοση του Λυράρη με τις νεράιδες έγινε έμπνευση για μια μοναδική συνάντηση, σχεδόν εξωπραγματική: της κρητικής μουσικής παράδοσης με το μπαλέτο!


Οι φωτό εδώ, αδικούν το δρώμενο που φωτιστικά απογειώνεται, σε πρώτο πλάνο η υποβλητική Άννα Φυτίλα ερμηνεύει χορευτικά την ιστορία που ντύνουν μουσικά οι μουσικοί Αλέξανδρος και Παναγιώτης Τζανακάκης (λύρα, κρητικό λαούτο) ενώ απουσιάζει ο Μπάμπης Τυράκης.


Η Άννα Φυτίλα επέλεξε το δύσκολο δρόμο της ξενιτιάς, προκειμένου να ζει επαγγελματικά από αυτό που αγαπά, χωρίς να χρειάζεται να εργάζεται σε κάτι άλλο άσχετο για να ζήσει, αφού διαμένει στη Βάρνα της Βουλγαρίας, όπου κάθε πόλη έχει τη δική της λυρική σκηνή!



Η συνάντηση της παραδοσιακής μουσικής με τον κλασικό χορό υπήρξε μια καθηλωτική εμπειρία. Η σκηνή τοποθετήθηκε πάνω σε ένα παλιό πηγάδι του διπλανού σπιτιού.


Η επιλογή της συνοδευτικής μουσικής που πατούσε σε "πειραγμένα" παραδοσιακά μοτίβα του κρητικού μουσικού και συνθέτη Πετράκη έφτιαξε ένα υποβλητικό και καθ' όλα ατμοσφαιρικό πλαίσιο 


Από τις πρόβες για το μουσικο-αφηγηματικο-χορευτικό δρώμενο εμπνευσμένο από την ιστορία "Η γυναίκα Σκελετός" της παράδοσης των ιθαγενών Ινουίτ. Εδώ η αφηγήτρια Βάνια Σταμπολάκη υπό τα μουσικά κελεύσματα των Γιώργου Φασόλη, Μαργαρίτας Παύλου και Λάμπρου Κούκουνα περιμένει να οδηγήσει στον εσωτερικό χώρο δράσης το ενδιαφερόμενο ακροατήριο.


Η αφηγήτρια Βάνια Σταμπολάκη, υποβλητική στην αφήγησή της, ξεκινά το ξετύλιγμα της ιστορίας δίνοντας χώρο στη μουσική και το χορευτικό σχολιασμό.


Οι φωτισμοί μαζί με τη μουσική υπόκρουση παίζουν καθοριστικό ρόλο

Η χορευτική προσέγγιση-απόδοση της ιστορίας από την Άρια Σταματάκη έδωσε άλλο τόνο στο ήδη εξαιρετικό συναπάντημα αφήγησης-μουσικής-φωτισμού αφού πρόσθεσε και μια μοναδικής αρτιότητας και έμπνευσης κίνηση στο χώρο. Η ιστορία συντονίστηκε με το χορό και ο χορός μπήκε μέσα στην ιστορία.


Ένα ακόμη οδόσημο προσανατολισμού του παραμυθόφιλου και φιλότεχνου κοινού



Η ιστορία "Οι δύο ταξιδιώτες" από τις ΗΠΑ, υπό την πρόσεγγιση του breakdance, κίνηση χορευτική μετά μουσικής δίχως αφηγηματικό λόγο


Η χορογραφία ήταν των Μάνου Κατσιαδάκη (Mboy Cata), Γιάννη Πρωτοπαπαδάκη (Mboy Future) και Σταματίας Κοκολάκη που ανέλαβαν και το δύσκολο μέρος της ερμηνείας.


Το "Κερά Μια Σκηνή" αποτέλεσε έναν ζωντανό ενεργητικό διάλογο των τεχνών της κίνησης και του λόγου υπό την καταλυτική παρουσία της μουσικής υπόκρουσης με αφόρμηση-έμπνευση από τα λαϊκά παραμύθια των προφορικών παραδόσεων.

Μια γωνιά αυλής της Κεράς

Η είσοδος σε έναν ακόμη χώρο δράσης

Μια ακόμη όψη αυλής


Η επιλογή των χώρων υπήρξε ένας άσσος στο μανίκι της διοργάνωσης, καθώς όλοι οι χώροι που φιλοξένησαν δράσεις -δρώμενα υπήρξαν πλέρια υποστηρικτικοί και ανέδειξαν όσα διαδραματίστηκαν. 


Εδώ ο χώρος που φιλοξένησε την ιστορία "Οι δυο ποντικοί στο πηγάδι" (Κίνα). Δε θα μπορούσε να αποτελέσει καλύτερη επιλογή, αφού θύμιζε κυριολεκτικά πηγάδι: Ένας κενός χώρος-άνοιγμα ανάμεσα σε τρεις τοίχους σπιτιών, στενός και ζεστός ταυτόχρονα, με εξαιρετικά φροντισμένους φωτισμούς.


Το  κείμενο της ιστορίας "Οι δυο ποντικοί στο πηγάδι" αναρτημένο σε εμφανές σημείο για το ενδιαφερόμενο κοινό


Ο χώρος της αφήγησης στο φως της ημέρας


Τέσσερις τέχνες συναντιούνται στο έμπα μιας αυλής: Το αλέτρι από το όργωμα της γης, η μυλόπετρα από το άλεσμα του καρπού, το πιθάρι της οικιακής οικονομίας για τη διατήρηση των γεννημάτων και η αφήγηση, στην πόρτα αναρτημένο δίγλωσσα το κείμενο της ιστορίας "Οι δυο ποντικοί στο πηγάδι".

Από τις πρόβες για τη λειτουργία της φωτιστικής κάλυψης.


Οι φωτισμοί δημιουργούν σκιές στον πίσω τοίχο ή μήπως είναι  οι σκιές των παλιών παραμυθάδων που είπαν πριν από τον σύγχρονο προφορικό αφηγητή τούτη την ιστορία...

Κοκκινες κλωστές παντού, και στην καρδιά του προφορικού αφηγητή


"Η καταστροφή ήταν μεγάλη, έφευγαν όχι μόνο οι άνθρωποι μα κι οι ποντικοί εκείνου του τόπου..."


"Βοήθεια, αδέρφια! Χανόμαστε μες στο πηγάδι! Μας ακούει κανείς;"


Η ιστορία του μικρού φοίνικα  (Αραβική Αφρική) ξεπροβάλει μέσα απ' τα σκοτάδια της νύχτας: υπέροχη ερμηνεία, κίνηση, ρυθμός, συντονισμός, ενέργεια από τις εξαιρετικές Βασιλική Ντουντουλάκη και Μαρία Λατινάκη σε υποβλητική πρωτότυπη μουσική σύνθεση του Κώστα Abides Κοκολάκη


Εξαιρετική η επιλογή του υπερυψωμένου σημείου που λειτούργησε υποστηρικτικά για την ανάδειξη του χορογραφικού δρώμενου, τέλεια η φωτιστική κάλυψη και υπέροχος ο ήχος της μουσικής που δημιουργήθηκε κατά παραγγελία για τη συγκεκριμένη ιστορία.



Στο κλείσιμο της πρώτης μέρας των προβών -που κράτησαν δύο ημέρες- η μουσικός Τζωρτζίνα Τσοντάκη γεμίζει με τους ήχους του ακορντεόν της την άδεια σκηνή όπου έχουν γίνει οι διορθώσεις των φωτισμών για τις εκδηλώσεις που θα ακολουθήσουν.


Μετά το πέρας της πρώτης επίσημης ημέρας των εκδηλώσεων, το Σάββατο 19/8 στήθηκε ένα τρικούβερτο γλέντι από τον Πολιτιστικό Σύλλογο της Κεράς, προς τιμήν των καλλιτεχνών που πήραν μέρος στις εκδηλώσεις ως κινητήριες δυνάμεις. Εδώ, ένας γυναικόμαγκας περιοπής! Η κυρία Κατερίνα, μόνιμη κάτοικος Κεράς, επέστρεψε στο χωριό της μόλις πήρε σύνταξη ο άντρας της. Χόρεψε με υπέροχο τρόπο, βαριά, ανεπιτήδευτα, λαϊκά, με βήματα βγαλμένα από την πείρα της ζήσης: Τύφλα να έχουν οι ψευτόμαγκες που είναι όλο φιγούρα και φιοριτούρες...


Τα τραπέζια της κρητικής φιλοξενίας γέμισαν με όλα τα καλά, αλλά κυρίως με το νοιάξιμο των ανθρώπων του Πολιτιστικού Συλλόγου της Κεράς για τους καλλιτέχνες. Ανάμεσα στους καλεσμένους και εκπρόσωποι φεστιβαλικών οργανώσεων του εξωτερικού, αλλά και φοιτητές με επίκεντρο τις σπουδές στη Διαχείριση του Πολιτιστικού κεφαλαίου.


Οι μουσικοί των εκδηλώσεων Κερά Μια Σκηνή συμπράττουν με την προσκεκλημένη ορχήστρα, ενώ ένας από τους ξένους καλεσμένους, εκπρόσωπος φεστιβάλικής διοργάνωσης του εξωτερικού, ο Ιρανός κάτοικος Καλιφόρνιας Sahba (με τα μαύρα ρούχα επί σκηνής) εκστασιασμένος έπαιξε αυτοσχεδιαστικά ακολουθώντας το τέμπο των μουσικών.


Η μπαλαρίνα Άννα Φυτίλα έβαλε τα γυαλιά στους παρισταμένους, αφού συνδύασε τη χάρη της χορεύτριας με τις  αναγκαίες φιγούρες του ζεϊμπέκικου.


Το καλό το παρεάκι στο γλεντάκι φαίνεται! Στη μέση η αφηγήτρια Βάνα Σταμπολάκη, εκ δεξιών της η Χρύσα Πορίχη και εξ αριστερών ο Δημήτρης Β. Προύσαλης



 Οι εκδηλώσεις ξεκινούν πάρτε θέση... Εναρκτήρια ιστορία για το Κερά Μια Σκηνή-Το παραμύθι


|Η ώρα του αναστοχαστικού απολογισμού, γόνιμη συζήτηση ανάδειξης προβληματισμών για όσα αποτέλεσαν κοινή έκθεση στη συλλογική και προσωπική εμπειρία! Ανάμεσά τους και εκπρόσωποι φεστιβαλικών διοργανώσεων του εξωτερικού που μοιράστηκαν την εμπειρία τους αλλά μίλησαν ακόμη και για τα δικά τους φεστιβάλ με τις ιδιαιτερότητές τους.