Φωτογραφικό Πανόραμα της εκδήλωσης 30 Χρόνια "Του Κόσμου τα παραμύθια" των Εκδόσεων ΑΠΟΠΕΙΡΑ

Με επιτυχία και συμμετοχή παραμυθόφιλων και  προφορικών αφηγητών γιορτάστηκαν τα 30 χρόνια κυκλοφορίας της σειράς "Του Κόσμου τα παραμύθια" (1994-2024) που την επιμέλειά της έχει ο εκδοτικός οίκος ΑΠΟΠΕΙΡΑ. 

Σε μια όμορφη βραδιά φίλοι της εμβληματικής σειράς των λαϊκών παραμυθιών αλλά και των προφορικών αφηγήσεων ανταμώθηκαν στο χώρο της φιλόξενης σκηνής ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ και παρακολούθησαν τόσο την εισαγωγική ομιλία της βραδιάς όσο και τις ιστορήσεις που ακολούθησαν από μια δεκάδα αφηγητών της σύγχρονης εποχής, με επιλεγμένες ιστορίες από διάφορους τόμους της συγκεκριμένης σειράς.

Η έναρξη πραγματοποιήθηκε με την ομιλία του Δημήτρη Β. Προύσαλη προφ. αφηγητή και Υπ δρ ΠΤΔΕ ΕΚΠΑ, καθώς και μέλος  του ΔΣ του ΣΕΠΑΦΙ (Σωματείο Επαγγελματιών Αφήγησης Ιστόρησης) που έκαμε μια αναδρομή στην εκδοτική κίνηση παραμυθιακών "σειρών" σε μια πληθώρα εκδοτικών οίκων από το 1980 και μετά καθώς και μια μικρή συγκριτική αντιδιαστολή με την εορτάζουσα σειρά. Ακολούθησε η επισκόπηση της σειράς "Του κόσμου τα παραμύθια", από πλευράς περιεχομένου, με αναφορά στην γεωγραφική εκπροσώπηση ανά τον κόσμο (περιοχές ανά ήπειρο -εθνοτικές ομάδες) αλλά και αναφορά στις θεματικές επικεντρώσεις της εν λόγω σειράς. Έγινε αναφορά στους ανθρωπολόγους, λαογράφους και πανεπιστημιακούς, στα εκπαιδευτικά και γλωσσικά κινήματα αλλά και τις ιδιαιτερότητες ορισμένων επίτομων συλλογών της σειράς που συνδέθηκαν με τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Αφήγησης (2015-2019) αλλά και την επιρροή ή αντανάκλασή τους από τη λόγια λογοτεχνία και τις μυθολογικές αφηγήσεις. Ακολούθησαν οι προφορικές αφηγήσεις δέκα αφηγητών και αφηγητριών.

Καλωσόρισμα από τον Δημήτρη Β. Προύσαλη στην εκδήλωση

Ακολούθησε πριν την ομιλία η εισαγωγική αφήγηση της Αναστασίας Φλωράκη

Αναστασία Φλωράκη "Το κρεμεζί μαργαριτάρι" 

Συλλογή "Παραμύθια των Μεταμορφώσεων"

Φωτό από την ομιλία του Δημήτρη Β. Προύσαλη

Φωτό από την ομιλία του Δημήτρη Β. Προύσαλη (συνέχεια)

Φωτό από την ομιλία

Βέρα Αισώπου "Η μπουγάδα του Χότζα" 

Συλλογή "Από το στόμα στο χαρτί κι από το χαρτί στο στόμα..."

Μαρούσα Απειρανθίτου "Ο Χαζογιάννης"

Συλλογή "Παραμύθια με Σοφούς Τρελούς"

Άννα Γιάνκου "Ο Θάνατος έρχεται σαν μαδημένος κόκορας" 

Συλλογή "Παραμύθια του Κάτω Κόσμου"

Κυριακή Κυριακουλέα αφήγηση παραμυθιού 

Συλλογή "Σέρβικα λαϊκά παραμύθια"

Δημήτρης Μάλλης "Αντριου Κόφφυ"

Συλλογή "Παραμύθια των Κελτών"

Καλλιρρόη Μουλλά "Ο σπόρος του ρυζιού"

Συλλογή "Παραμύθια από την Κίνα"

Παναγιώτα Μωυσιάδου "Η  πολιτεία του πλούτου"

Συλλογή "Παραμύθια από το στόμα στο χαρτί και από το χαρτί στο στόμα"

Μαίρη Σιδέρη "Η γυναίκα Σκελετός"

Συλλογή "Παραμύθια  με δυνατές γυναίκες"

Δημήτρης Β. Προύσαλης "Δυο από είκοσι πέντε"

Συλλογή "Παραμύθια, μύθοι και λαϊκές ιστορίες του Φωτάκου"

Με την υποστήριξη της

 

Ξεκινά ο 10ος Κύκλος της λέσχης Αφήγησης Αθήνας Τετάρτη 24/9 στο Free Thinking Zone

Ξεκινάει ο 10ος Κύκλος των μηνιαίων συναντήσεων που οργανώνει από την περίοδο 2016-2017 η Λέσχη Αφήγησης Αθήνας "Μοιράσου κι εσύ μιαν ιστορία" με πρωτοβουλία πάντα της ΑΜΚΕ "Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη". Ο "ετήσιος" κύκλος αρχίζει κάθε Σεπτέμβριο και ολοκληρώνεται τον Ιούνιο  ορίζοντας ένα ιδιότυπο "γαϊτανάκι" αφηγηματικών ανταμωμάτων που έχουν δίωρη διάρκεια ανάμεσα στις ώρες 19.00-21.00 στο φιλόξενο χώρο του Free Thinking Zone. Το ραντεβού λοιπόν των παραμυθόφιλων ανανεώνεται για μια ακόμη φορά με τις συναντήσεις να κινούνται πάντα με άξονα τις αφηγήσεις που έχουν ως δεξαμενή την άυλη πολιτιστική κληρονομιά. Σε κάθε συνάντηση περίπου δέκα προφορικοί  αφηγητές και αφηγήτριες, στο χρονικό διάστημα δύο ωρών, ανταμώνουν με παλιούς και καινούργιους φίλους και μοιράζονται  τις ιστορίες που αγαπούν και εκτιμούν πως πρέπει να ακουστούν. 

Πρόκειται για ένα ανοιχτό εργαστήρι, προφορικών ιστορήσεων, μια σκυταλοδρομία αφηγήσεων, όπου η παράδοση έχει τον κεντρικό πρωταγωνιστικό ρόλο, αφού όλες οι αφηγήσεις αντλούν τα θέματά τους από τα είδη της προφορικής λαϊκής λογοτεχνίας όπως πχ οι Αισώπειοι μύθοι, οι μυθολογικές ιστορίες, οι λαϊκές παραδόσεις, οι θρύλοι, τα λαϊκά παραμύθια, τα συναξάρια αλλά και οι ανώνυμες λαϊκές ιστορίες.

Έναρξη 10ου Κύκλου 2025-2026

Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου 2025

Ώρες 19.00-21.00

Αποτελεί μια πρωτοβουλία της Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας "Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη" με έδρα το Πήλιο, για τη δημιουργία ενός σταθερού χώρου, σε περιοδικό χρόνο, όπου όλοι όσοι αγαπούν να μοιράζονται και να ακούν ιστορίες μπορούν να έχουν θέση συμμετοχής με μέγιστο επιτρεπόμενο χρόνο τα 12 λεπτά. Εραστές των λαϊκών αφηγήσεων, μαθητευόμενοι σε σεμιναριακούς κύκλους αφήγησης, εκκολαπτόμενοι αφηγητές, νέοι παραμυθάδες και νέες αφηγήτριες, επαγγελματίες του χώρου συναντώνται στον φιλόξενο χώρο του Βιβλιοπωλείου-Cafe Free Thinking Zone, στην οδό Σκουφά 64 στη συμβολή της με τον πεζόδρομο της οδού Γριβαίων-στις παρυφές του Κολωνακίου- με σκοπό να πουν και να ακούσουν ιστορίες της προφορικής παράδοσης.

στο FREE THINKING ZONE

ΣΤΑΣΗ ΜΕΤΡΟ: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 

ΚΑΙ ΑΦΕΤΗΡΙΑ ΛΕΩΦΟΡΕΙΩΝ ΟΑΣΑ (επί οδού Σίνα και επί Ακαδημίας)

Το βιβλιοπωλείο προσφέρει 20% έκπτωση στις αγορές βιβλίων στους φίλους της Λέσχης Αφήγησης Αθήνας

Μικρή υπενθύμιση για τη "Μοιράσου κι εσύ μιαν ιστορία"

Η λογική και η αναγκαιότητα λειτουργίας της Λέσχης Αφήγησης

Πρόθεση των διοργανωτών της λέσχης είναι να δημιουργηθεί  ένας σταθερός χώρος αναφοράς με βάση τις ζωντανές αφηγήσεις από τον ανεξάντλητο κόσμο της προφορικής λογοτεχνίας, δίνοντας την ευκαιρία αφηγηματικής έκθεσης σε όσο το δυνατόν περισσότερο αριθμό ανθρώπων που επιθυμούν να αφηγηθούν,  σε όσους αγαπούν να λένε ιστορίες και σε όσους αρέσκονται να τις ακούν. Υποδέχεται παλιούς και νέους φίλους που αρέσκονται να ταξιδεύουν μέσα από τα λόγια των ανώνυμων πολλών που έφτασαν μέχρι τις μέρες μας και αξίζει να ακουστούν και πάλι σε νέες συνθήκες. Στην κατεύθυνση αυτή εξάλλου πρωτοστατεί και υποστηρίζει την οργάνωση και λειτουργία περιφερειακών λεσχών, όπως του Βόλου, της Θεσσαλονίκης και των Χανίων

Η Λέσχη Αφήγησης αποτελεί μια προσπάθεια για την  υποστήριξη και προώθηση της τέχνης της ιστόρησης προφορικών ανώνυμων αφηγημάτων, μοιραζόμενοι την εμπειρία της κοινής συλλογικής συνεύρεσης και την ατμόσφαιρα της παρέας  

Το πνεύμα της λειτουργίας ενός χώρου υποδοχής αφηγητών και ιστοριών, είναι να μπορέσουν να βρουν υποστήριξη νέοι αφηγητές που έχουν ανάγκη πεδίου, χρόνου και κοινού για να μοιραστούν τις ιστορίες που αγαπούν και αρχίζουν να δουλεύουν. Παράλληλα όμως δίνεται η ευκαιρία και σε παλιότερους αφηγητές να δοκιμάσουν μέσα από μια νέα ματιά την επαναπροσέγγιση ιστοριών που έχουν ήδη εκθέσει στο παρελθόν. Παραχωρείται ακόμα ένα βήμα σε όσους αισθάνονται τη ζέση να αφηγηθούν, οι οποίοι πιθανά δεν έχουν πρότερη σχέση με το χώρο της αφήγησης, θα ήθελαν όμως να μοιραστούν μια ιστορία, που πιστεύουν πως αξίζει να ακουστεί μπροστά στο κοινό.

Η λέσχη αφήγησης προωθεί  και εργάζεται επίσης πάνω στην ιδέα της γνωριμίας μεταξύ των ανθρώπων που ασχολούνται ήδη ή έχουν κατά νου να εμπλακούν με τον χώρο της αφήγησης ερασιτεχνικά ή επαγγελματικά και υποστηρίζει και επιζητεί την ανταλλαγή και τον εμπλουτισμό εμπειριών, ιστοριών, απόψεων, προσεγγίσεων και ιδεών.

 Ως χώρος συνάντησης είναι ακόμη ανοιχτός σε όσους απλά επιθυμούν να ακούσουν ιστορίες δημιουργώντας φιλική ατμόσφαιρα ακροατηρίου, που θα λειτουργήσει υποστηρικτικά στους αφηγητές.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ  ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2025

Η Κυριακή Κυριακουλέα αφηγείται: "Η θάλασσα και τα δίχτυα" (Παλιά θεσσαλική παράδοση)

Η Ελίζα Ξενάκη αφηγείται: "Τα τρία μικρά ψάρια" (Ινδία)

Η Αργυρώ Λιαούτση αφηγείται: "Η καλή γιαγιά" (Ζάκυνθος)

Ο Αντρέας Ραφτόπουλος αφηγείται: "Η ιστορία του Σεϊφουντίν" (Περσία)

Η Μαίρη Σιδέρη αφηγείται: Μικρή ιστορία από τη Χίο του 1821 (Χίος)

Η Μαρία Ρουμπίδου αφηγείται: "Το τραπέζι το πρόβατο και το ξύλο"  (Ουγγαρία)

Η Ελεάνα Χατζάκη αφηγείται: "Παραμύθι από τους Ασίτες Μαλεβιζίου"

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΦΗΓΗΤΩΝ/ΑΦΗΓΗΤΡΙΩΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2025

1.Ηρώ Λιαούτση

2. Γεωργία Αγγελή

3. Μαίρη Σιδέρη

4. Παναγιώτα Μωυσιάδου

5. Άννα Γιάνκου

6.Κωνσταντία Τσαλαπατάνη

7. Δημήτρης Β. Προύσαλης

8.

9.

10.

Με την υποστήριξη της

 

 

30 Χρόνια "Του Κόσμου τα παραμύθια" Εκδόσεις ΑΠΟΠΕΙΡΑ: Πέμπτη 18/9/2025 στο 53ο Φεστιβάλ Βιβλίου με προφορικές αφηγήσεις

 

Οι Εκδόσεις ΑΠΟΠΕΙΡΑ γιορτάζουν με χαρά τα 30χρονα (1994-2024) της εμβληματικής τους σειράς 

"ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ" που εκδίδεται αδιάλειπτα και εμπλουτίζεται κάθε χρόνο με καινούργιους τόμους, που έχουν τοπογεωγραφική αναφορά ή ορισμένη θεματική επικέντρωση. Η ΑΜΚΕ "Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη"  είχε τη χαρά και την τιμή να συνεργαστεί υποστηρίζοντας 12 συλλογές από τις 48 που έχουν ήδη εκδοθεί. Έτσι λοιπόν στα πλαίσια των εκδηλώσεων του 53ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως, στην Αθήνα, καλούν λοιπόν τους φίλους και τις φίλες των λαϊκών παραμυθιών και των παραμυθιακών αφηγήσεων σε μια βραδιά γιορτής με ομιλία και προφορικές αφηγήσεις την 

Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2025 

στις ώρες 20.30-22.30  

στη σκηνή 

ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ 

Οι 48 μέχρι σήμερα τόμοι της συγκεκριμένης σειράς αποτελούν την μακροβιότερη και συνάμα εν ενεργεία εκδοτική παραγωγή στον ελληνόφωνο χώρο, εστιασμένη στα λαϊκά παραμύθια και τις προφορικές μυθολογικές αφηγήσεις από όλες τις ηπείρους (Ευρώπη-Ασία-Αφρική-Αμερική-Ωκεανία) τον ελληνόφωνο χώρο (τοπογεωγραφικά αλλά και θεματικά) με τη μακράν  μεγαλύτερη σε αριθμό προσφορά συλλογών στο αναγνωστικό κοινό και τους μελετητές, ενώ σημαντική είναι η παρακαταθήκη της σειράς σε έναν σημαντικό αριθμό συλλογών που παρουσιάζουν την επικέντρωσή τους σε διάφορα θέματα (πχ. Παραμύθια Αγάπης και Έρωτα, Παραμύθια του Κάτω Κόσμου, Παραμύθια για Ανεξιχνίαστες γριές, Παραμύθια των Παραμυθάδων, Παραμύθια με Σοφούς Τρελούς, Παραμύθια με δυνατές γυναίκες, Παραμύθια των Μεταμορφώσεων. Άσεμνα σεξουαλικά λαϊκά παραμύθια κ.α.).

Στη σειρά παρελαύνουν σημαντικοί Έλληνες και ξένοι λαογράφοι, λόγιοι και εθνολόγοι (Τζ. Γιακομπς, Πιτρέ, κλπ), εκπρόσωποι εκπαιδευτικών και γλωσσικών κινημάτων, αρχαίοι ιστορικοί, ενώ ένα μέρος των εκδόσεων ανήκει ειδολογικά στο ευρύ πεδίο των μυθολογικών αφηγήσεων.

Την επιμέλεια της ολιγόλεπτης ομιλίας έχει ο Δημήτρης Β. Προύσαλης ενώ θα αφηγηθούν επιλεγμένες ιστορίες από το υλικό των 48 συλλογών οι:

Βέρα Αισώπου, Μαρούσα Απειρανθίτου, Άννα Γιάνκου, Κυριακή Κυριακουλέα, Δημήτρης Μάλλης, Καλλιρρόη Μουλλά, Παναγιώτα Μωυσιάδου, Δημήτρης Β. Προύσαλης, Μαίρη Σιδέρη, Αναστασία Φλωράκη.

Με την υποστήριξη της

 

Εφημερίδα Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ: "Γιόρτασε ο Κένταυρος τα δεκαπεντάχρονα των φεστιβαλικών του ανταμωμάτων"

  

Τρίτη 19 Αυγούστου 2025 Σελίδα ΤΟΠΙΚΟ ΡΕΠΟΡΤΑΖ σ. 11

Γιόρτασε ο Κένταυρος τα δεκαπεντάχορνα των φεστιβαλικών του ανταμωμάτων

Δεκαπέντε φεστιβαλικές διοργανώσεις γιόρτασε τον φετινό Αύγουστο ο Κένταυρος στο διάστημα εννιά ημερών (2-10/8) μένοντας πάντα πιστός στο αυγουστιάτικο αντάμωμά του, με τους πολυπληθείς παλιούς και νέους φίλους και φίλες των προφορικών αφηγήσεων της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Οι πολυήμερες, συνολικά είκοσι εννέα, εκδηλώσεις, αποτέλεσαν έναν πολυθεματικό κορμό δημιουργώντας ένα άτυπο γαϊτανάκι εκδηλώσεων με ποικίλα περιεχόμενα στον Άγιο Γεώργιο Νηλείας. Τελώντας υπό την αιγίδα της Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος και με την υποστήριξη του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Νοτίου Πηλίου, οι διοργανωτές, ομώνυμη με το φεστιβάλ ΑΜΚΕ «Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη», Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Γεωργίου Νηλείας «Ο Κένταυρος» και ΠΗΛΙΟΝ ΟΡΟΣ με περισσή φροντίδα επιμελήθηκαν ένα πλούσιο και ενδιαφέρον πρόγραμμα, που απευθυνόταν σε όλες τις ηλικιακές ομάδες από έξι ετών και άνω σε παραστάσεις προφορικών αφηγήσεων που ακούστηκαν στις ατμοσφαιρικές γωνιές του Αγίου Γεωργίου αλλά και σε άλλους επιλεγμένους τόπους: Στους σταθμούς του Μουντζούρη, που δίνει σταθερά το «παρών» συμμετέχοντας στο φεστιβάλ από το 2013- με την ευγενική υποστήριξη της Hellenic Train, σε εσωτερικούς χώρους του Εικαστικού Μουσείου του γλύπτη Νικόλα Παυλόπουλου, στις αυλές του Μουσείου Τοπικής Ιστορίας και Τέχνης, στην πάντα φιλόξενη αυλή του παλιού δημοτικού σχολείου, αλλά και στην αγκαλιά των εκκλησιαστικών αυλών του Αγίου Αθανασίου (1742) αλλά και του Ι.Ν. Υψώσεως Τιμίου Σταυρού στην Κάτω Γατζέα Πηλίου παραλιακά. Τις είκοσι συνολικά προσφερόμενες αφηγήσεις συνόδευσαν  πέντε εργαστήρια για παιδιά και ενηλίκους (σκίτσο, πιλάτες, κεραμικά, αφήγηση), καθώς και επιστημονικές εισηγήσεις στα πλαίσια του Θερινού Σχολείου Παραμυθιών. Οι εκδηλώσεις εμπλουτίστηκαν ακόμη από την καθιερωμένη παράλληλη έκθεση καλλιτεχνών-δημιουργών που κάθε χρόνο από το 2012, παρουσιάζουν τις εμπνεύσεις τους. Για το 15^ο Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου «Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη» τα έργα τους φιλοξενήθηκαν στην αίθουσα του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγίου Γεωργίου ‘Ο Κέντσυρος», φέτος με προέλευση από Αθήνα- Μ. Σαμαρά, Νίκαια-Πειραιά- Έφη Λιαλιάμου, Μέγαρα-Δ. Γουδέλης, Αλεξανδρούπολη-Γρ. Γεωργίου, Χαλκίδα-Δ. Ψυχογυιού, Βόλο -Χρ. Γιαννακόπουλος, και Άγιο Γεώργιο-Pelion Terra). Παρουσιάστηκαν και εκτέθηκαν στο κοινό εμπνεύσεις σε σκίτσο με περιεχόμενο αναφοράς την περιβαλλοντική σχέση ανθρώπου-φύσης, σε κατασκευές από ύφασμα, δημιουργίες από χαρτί (βλ. Μακέτες μικρογραφίες σπιτιών και χώρων), ποίηση σε συνοδεία σκίτσου με χρώμα, κόσμημα, κεραμικές δημιουργίες αλλά και προτάσεις με γαστρονομικό χαρακτήρα (γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες και τουρσιά).

Οι εκδηλώσεις παρουσίασαν οργανωτικά μεγάλη επιτυχία καθώς παρατηρήθηκε η έντονη συμμετοχή ενός παραμυθόφιλου ακροατηρίου που παρακολούθησε με αμείωτο ενδιαφέρον, και άπλωσαν χέρι πρόσκλησης στους απανταχού θιασώτες του ανεξάντλητου κόσμου των λαϊκών παραμυθιών, οι οποίοι ταξίδεψαν από τις γωνιές της Ελλάδας, της Μαγνησίας και της Κύπρου για να ανταμωθούν στο βουνό των Κενταύρων.  Μορφωτικοί φορείς,  οργανισμοί δήμων και πολιτιστικά σωματεία από την Ελλάδα έδωσαν άμεσα ή έμμεσα το στίγμα της παρουσίας τους, συναπαντώμενοι με την πολυπληθή συμμετοχή συλλογικοτήτων της Αφήγησης (Λέσχη Αφήγησης Αθήνας, Θεσσαλονίκης) αλλά και 24 συνολικά προφορικών αφηγητών/τριών, υπό τη μορφή των επτά συνολικά ομάδων (Παραμυθιών ΚερΑΣΜΑΤΑ, Παραμυθανθός, Ναϊάδες, Παραμυθωνία & Μικροί Άνθρωποι, Οι Παραμυθάδες της Καβάλας, Λέσχες Αθήνας, Θεσσαλονίκης) αλλά και των ατομικών  συμμετοχών που κέρασαν από καρδιάς τις ιστορίες της προφορικής παράδοσης από πολλά διαφορετικά είδη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς ( Σπ. Τσίρος & Δ.Β. Προύσαλης-λαϊκά παραμύθια, Στ. Τσίγκου-αρχαία ελληνική γραμματεία, Κ. Κυριακουλέα-προφορικές λαϊκές παραδόσεις και δοξασίες, Α. Μπατσαλή-αφηγηματική προσέγγιση παραδοσιακών τραγουδιών, Ν. Βαραλής-συναξαριακές ιστορίες).  Αξιόλογη και σημαντική ήταν η συμβολή της συνοδείας μουσικών (Σπ. Τσίρος, Δ. Μάλλης, Π. Τσιρώνης, Α. Τανούρη, Κ. Κρητικοπούλου, Λ. Προύσαλη, Μ. Ζαφείρη) που δημιούργησε ιδιαίτερη ατμόσφαιρα, πλουτίζοντας με τα σχολιαστικά ηχοτοπία τους τις αφηγήσεις, οι οποίες στο σύνολό τους ήταν με ελεύθερη είσοδο.

Το φετινό 15^ο Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου-από το 2011, διαφοροποιήθηκε από τα προηγούμενα φεστιβάλ (2021-2024) που είχαν αναφορά συνδεδεμένη με ιστορικά ορόσημα του Ελληνισμού, αφήνοντας ανοιχτή θεματική πρόσκληση στους αφηγητές που συμμετείχαν, να παρουσιάσουν αφηγηματικά παραστάσεις της αρεσκείας τους. Οι ιστορήσεις που απευθύνθηκαν σε μικτό ακροατήριο ηλικιακά, παιδιά και όλη την οικογένεια, ακούστηκαν σε δύο ζώνες,  μεταπογευματινές ώρες  και βράδυ για εφήβους και ενηλίκους. Έδωσε για μια ακόμη φορά το στίγμα της σημαντικότητας του λαϊκού πολιτισμού μέσα από τα παραμύθια της προφορικής παράδοσης, ως μοναδικές εμπειρίες έμπνευσης αλλά και μέσο για την λειτουργία της φαντασιακής επίκλησης σε ταξιδέματα νοερά με ψυχοσυναισθηματικό υπόβαθρο έχοντας ως πρόσχημα την ψυχαγωγία. Τα εργαστήρια που φιλοξενήθηκαν συνέδεσαν με έναν τρόπο ιδιαίτερα ευρηματικό τη θεματική τους επικέντρωση με την αφήγηση και τα λαϊκά παραμύθια: Το εργαστήρι σκίτσου του Γρ. Γεωργίου συνδέθηκε με την αποτυπωμένη εικόνα που λειτουργεί πολυσημικά στην παραγωγή μηνυμάτων, το εργαστήρι ευζωίας pilates της Α. Αναγνώστου ανταμώθηκε στην έναρξη και στο κλείσιμο του με την αφήγηση αναλόγου ενέργειας παραμυθιών, η κεντρικότητα της αφήγησης στους χώρους της οικογένειας με τη γονεϊκή της προσέγγιση και αξιοποίηση τέθηκε με παραδείγματα και τεχνικές προτάσεις του Δ. Β. Προύσαλη,  το εργαστήρι πηλού για παιδιά και γονείς υπήρξε πρόσκληση για ταξίδι στο χρόνο της γραμμικής γραφής Β΄ με τον Χρ. Γιαννακόπουλο, ενώ θεωρητικά και πρακτικά σεμινάρια εισαγωγικών προσεγγίσεων και γνωριμιών για τον πολυεπίπεδο κόσμο του λαϊκού παραμυθιού, στη διαδικασία ιστόρησης-αφήγησης του είδους πραγματοποιήθηκαν από τον αϊγιωργίτη αφηγητή της διασποράς και υποψήφιο δρ Δημ. Β. Προύσαλη. Ανάμεσα στις επιστημονικές εισηγήσεις στον κορμό των οποίων κινήθηκε το Θερινό Σχολείο Παραμυθιών με θεματική τα λαϊκά παραμύθια από τα Αιγαίο μέχρι τα κύματα του Τυρρηνικού Πελάγους συμπεριλαμβάνεται και η παρουσίαση της συλλογής «Παραμύθια λαϊκά από τους τόπους της Ιταλίας (1836-1956)» των εκδόσεων Εύμαρος.

Σημαντικές υπήρξαν οι παρουσίες των Λεσχών Αφήγησης, η τέταρτη συμμετοχή της Λέσχης Αφήγησης Θεσσαλονίκης με πέντε πρόσωπα (Α. Μπατσαλή, Ε. Μπασδάρα,  Σ. Ξένου, Ξ. Παναγιωτίδου, Στ. Τσίγκου), και η Λέσχη Αφήγησης Αθήνας (Γ. Αγγελή, Ε. Γρηγορίου, Ε. Ξενάκη, Δημ. Β. Προύσαλης) ως πραγματώσεις-υλοποιήσεις των καταστατικών της κατευθύνσεων που χρόνια προωθεί η πηλιορείτικη ΑΜΚΕ ως ιδέα αλλά και ως λειτουργική παρουσία.

Στις μονοπρόσωπες αφηγήσεις πρέπει να αναφερθούν η καταλυτική παρουσία του Ν. Βαραλή, βαθιού γνώστη του κόσμου των συναξαριακών ιστοριών («Με των παραμυθιών το λόγο και των συναξαριών τη χάρη»), η παραπομπή σε διαχρονικά ανθρώπινα θέματα ουσίας των σχέσεων («Ορφέας και Ευρυδίκη) με την Στ. Τσίγκου. η ιδιαίτερα απαιτητική παράσταση αφήγησης της Κ. Κυριακουλέα («Παλιές θεσσαλικές δοξασίες και παραμύθια»), η επίκαιρη σύνδεση του φεστιβάλ με την περιρρέουσα πραγματικότητα μέσα από την αφήγηση («Παραμύθια λαϊκά από τα χώματα της Γάζας-Να ανθίσει ξανά η ζωή!» του Δ. Β. Προύσαλη, και η εξαιρετική αφηγηματικά παρουσία του καλαματιανού Σπ. Τσίρου.

Οι εκδηλώσεις του 15^ου Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου «Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη» στο κλείσιμό τους ακολούθησαν την «παράδοση» της γαστρονομικής δράσης «Επινοώντας το πιάτο του Κένταυρου» για έβδομη χρονιά με τις μαγειρικές δημιουργίες γυναικών του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγίου Γεωργίου «Ο Κένταυρος» αλλά και παραθεριστών και ολοκληρώθηκαν στην αυλή του παλιού σχολείου την Κυριακή 10 Αυγούστου, αφού πρώρα προηγήθηκε αφήγηση από τους «Παραμυθάδες» της Καβάλας» (Α. Ράπτη,  Μ. Παπακωνσταντίνου, Α. Τσιφλίδου). Πρέπει εδώ να τονιστεί μια ομολογουμένως πετυχημένη διοργάνωση από την άποψη προσέλευσης του κοινού αλλά και της ποιότητας των εκδηλώσεων, αφηγηματικών και μη. Ο σχεδιασμός και η προετοιμασία του 16^ου Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου για τον Αύγουστο του 2026 έχει ήδη ξεκινήσει με την οργανωτική επιτροπή να βρίσκεται σε κινητικότητα και ήδη οι πρώτες σκέψεις και συζητήσεις έχουν δρομολογηθεί. Χορηγός επικοινωνίας η εφημερίδα Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ.

 

 

Αφήγηση στο Πήλιο "Παραμύθια λαϊκά της καρδιάς τα καλοκαίρια"

 

Η ΑΜΚΕ "Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη"  σε συνεργασία με το χώρο MARABU στην Άφησσο Πηλίου, διοργάνωσε για δεύτερο συνεχόμενο καλοκαίρι από το 2024, μετά από πολύν καιρό, που ξεπερνά τη δεκαετία, βραδιά προφορικής αφήγησης, στην οποία ακούγονται παραμύθια της προφορικής παράδοσης. Ο εν λόγω χώρος MARABU είναι ένας πολυχώρος εστίασης στο γνωστό προαναφερόμενο παραλιακό τουριστικό θέρετρο που λειτουργεί περισσότερο από 25 χρόνια.

Παραμύθια λαϊκά και προφορικές παραδόσεις συνυφασμένες με τα καλοκαίρια της καρδιάς μας, ιστορίες ταξιδεμένες στην άκρη των κυμάτων, ακούστηκαν για παραμυθόφιλο ακροατήριο από 8 ως 108 ετών την Τετάρτη 13 Αυγούστου 2025 και ώρα 21.00. Η ιστόρηση φιλοξενήθηκε στον ατμοσφαιρικό χώρο του MARABU Καφέ-Μπαρ, στην παραλία της Αφήσσου, με ελεύθερη είσοδο αλλά με κατανάλωση στο χώρο. Ιστορίες που βγήκαν απ' της καρδιάς τα καλοκαίρια, για να ταρακουνήσουν την ανθρωπιά του κόσμου, μέσα μας και γύρω από μας. Ακούστηκαν παραμύθια λαϊκά από  τα χώματα της Γάζας 9Η υπόσχεση του ψαριού, Η ιστορία της φακής), παραμύθια από τους τόπους της Ιταλίας (Αλεπού, λύκος και μουλάρι), παραμύθια από την Ελλάδα (Ο σιδεράς-Μεσότοπος Λέσβου) και από τη Λατινική Αμερική (Το κολιμπρί και τα ποδάρια του) -πολυταξιδεμένα στις συντροφιές του κόσμου που κέρασε ο αφηγητής Δημήτρης Β. Προύσαλης, συνομιλώντας με το συλλογικό φαντασιακό των λαϊκών ανθρώπων του χτες, για να καλυτερέψει το σήμερα στους σύγχρονους καιρούς.

Με την υποστήριξη

Ιστορία & λαογραφία: Τα λαϊκά παραμύθια από τα Κατεχόμενα της Κύπρου-Άρθρο στην εφημερίδα Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ. Ιούλιος 2025

 

Άρθρο στην εφημερίδα Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ, Τετάρτη 30 Ιουλίου 2025 ΣΤΗΛΗ Πολιτισμός

https://e-thessalia.gr/istoria-kai-laografia-laika-paramythia-apo-ta-katechomena-tis-kyproy/#goog_rewarded

Του Δημήτρη Β. Προύσαλη, αφηγητή, υπ. δρ. ΕΚΠΑ, Παραμύθια & Μύθοι  στου Κένταυρου τη ράχη

Ο άνθρωπος έχει ανάγκη να επινοεί χρονικά ορόσημα ιστορικού προσδιορισμού, για να δημιουργεί προϋποθέσεις αναστοχασμού και περισυλλογής, ευκαιρίες επαναπρσδιοριστικές συλλογικά και ατομικά, επικεντρωμένα σε γεγονότα επιδραστικά και καθοριστικά στις ζωές λαών και τις συνθήκες περιοχών, πολύπλευρων κοινωνικο-οικονομικών, πολιτικών, πολιτισμικών αντανακλάσεων (βλ. 200 χρόνια Ελληνικής Επανάστασης, 100 χρόνια Μικρασιατικής καταστροφής, 50 χρόνια εξέγερσης του Πολυτεχνείου, 50 χρόνια εισβολής Αττίλα στην Κύπρο, 200 χρόνια Εξόδου Μεσολογγίου). 

Πρόκειται για ουσιαστική συμβολή του λαϊκού πολιτισμού προσέγγισης των ριζών, ιστορικών διαδρομών, για τα μετερίζια, τις παρακαταθήκες, τα ποτισμένα «δέντρα» και τα άνυδρα παρόντα, με τα προς ιστορική «ερημοποίηση» μέλλοντα. Μια παλιά αραβική παροιμία λέει: «Τη μέρα που δεν θα θυμάται κάποιος για πού τραβά στον δρόμο του, είναι καλό να μην ξεχνά από πού ξεκίνησε». Συγκροτεί άτομο και συλλογική συνείδηση στην επαφή και γνώση των πολυεπίπεδων ριζών, σηματοδοτώντας με πολυποίκιλες διαφορετικές μορφές, μια ιδιότυπη «υπενθύμιση», που απεύχεται άκριτες παραδοχές, μονόπλευρες θεάσεις, προσκολλήσεις ιδεολογικών εκμεταλλευτικών μονοκαλλιεργειών.  

Τα λαϊκά παραμύθια, μέσο έκφρασης και ταυτότητας ενός πολιτισμικού κύκλου κοινών ιστορικών αναφορών και διαδρομών, αποτελούν πνευματικά δημιουργήματα ανώνυμων δημιουργών. Αξιοποιούν τον κόσμο της γλώσσας, συνιστώντας ιδιότυπη σκυταλοδρομία παράδοσης-παραλαβής, χρήσης και αξιοποίησης, αποτύπωσης και διαλόγου, μια ιδιαίτερη εκδήλωση δημιουργίας του συλλογικού φαντασιακού. Αποτελούν ταυτόχρονη «συνομιλία» του άχρονου και των ανθρώπινων ιστορικών πλαισίων (διαβίωση, κοινωνική αλληλεπίδραση, πολιτιστική κληρονομιά). Ριζώματα-αποκούμπια εθνικής ταυτότητας μυθοπλαστικής προβολής και αντανάκλασης, ταυτόχρονα πεδίο διαπολιτισμικού διαλόγου, οικουμενικού προβληματισμού πάνω στις ανθρώπινες σχέσεις και συμπεριφορές, άδηλης συμβουλευτικής, ψυχοσυναισθηματικής αναπλαισίωσης, με επίφαση πάντα εφήμερες συμβάσεις  οργανωμένων ή περιστασιακών προφορικών αφηγηματικών ψυχαγωγιών.

 

Παλιές υποθέσεις και δοκιμασμένα αφηγηματικά σώματα στο πέρασμα των καιρών,  αφανείς, επίμονοι και υπομονετικοί συνοδοιπόροι της ανθρώπινης εμπειρίας, ταπεινοί αφουγκραστές εσωτερικών πολυδαίδαλων ανθρώπινων ψυχισμών, τα λαϊκά παραμύθια γίνονται «καμβάδες» νέων διαδρομών σε παλιά χιλιοπερπατημένα μονοπάτια, οδηγούμενα σε κόσμους συνεχών διαχρονικών πολυποίκιλων μετασχηματισμών, λοξοκοιτάζοντας μέσα από το ασφαλές και αποστασιοποιημένο  «Μια φορά κι έναν καιρό…», που διαγκωνίζεται και ταυτόχρονα αγωνιά, να έχει αξία και θέση αναγνωρίσιμη στο σύγχρονο «τώρα». Στη διάρκεια τούτης της ασταμάτητης κίνησης, γεννούν πολύμορφα ειδολογικά συναπαντήματα: Υιοθετούν υποθέσεις, ενσωματώνουν επιρροές αρχαίων γραμματειών, απηχούν λαϊκές παραδόσεις, θυμίζουν μυθολογικές ιστορίες, ανταμώνουν κείμενα λόγιων μορφών, περικλείουν έμμεσες ιστορικές αφηγηματικές παρακαταθήκες, πολλαπλασιάζουν ανώνυμες δημοφιλείς αφηγήσεις, γίνονται αφορμή γνωριμίας με κοινότητες. Αποτελούν ιδιότυπη αφηγηματική «μεταποίηση» παλιών λογοτεχνικών «πατρόν» με καινούργιες μυθοπλαστικές σταυροβελονιές ιστόρησης, διεκδικώντας νέο χρόνο στον κοινοτικό διαμοιρασμό, φέρνοντας στο προσκήνιο θέματα παλιά ή ασταμάτητα επίκαιρα της διαδρομής του ανθρώπου από τα σκοτάδια στο φως.  

Από τα μέσα του 19ου αιώνα παρατηρείται διεθνώς έξαρση των λαογραφικών καταγραφών, εστιασμένων κύρια στον προφορικό πολιτισμό, απόρροια της διάλυσης των μεγάλων αυτοκρατοριών και της προσπάθειας των εθνών, να ορίσουν την ταυτότητά τους μέσα στις νέες κρατικές αναδύσεις, οριοθετήσεις και υποστάσεις που παρουσιάζονται σποραδικά εντός αλλαγών, πολυποίκιλων αναταράξεων ενίοτε συγκρούσεων κοινωνικοπολιτικών. Η καταγραφή της ταυτότητας του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού, δρομολογώντας σταδιακά τη μελέτη του, ακολουθεί σχεδόν σε μια παραλληλία τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά τεκταινόμενα, από ένα νεοσύστατο κουτσουρεμένο νεοελληνικό κράτος που διεκδικεί και κερδίζει ολοένα εδάφη, επεκτείνοντας την κρατική του κυριαρχία πέρα από τα στενά περιοριστικά όρια της πρώτης συνοριακής γραμμής Μαλιακού-Αμβρακικού. 

Η Κύπρος, ζωντανό και αναπόσπαστο κομμάτι του Ελληνισμού με τα δικά της ιδιαίτερα προσδιοριστικά χαρακτηριστικά των γλωσσικών και πολιτισμικών ιδιοτυπιών, αναδεικνύεται από νωρίς (βλ. Αθ. Σακελλαρίου 1855, αργότερα Γ. Λουκά, Σ. Μενάρδος, Ξ. Π. Φαρμακίδης) πεδίο αρχικά επιτόπιων λαογραφικών καταγραφών και μελετών του πολιτισμικού της αποθέματος, ακολουθώντας την ιστορική της πορεία (Οθωμανοκρατία 1570-1878, Αγγλοκρατία 1878-1959, περίοδος  εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα 1955-1959, πρώιμα χρόνια Κυπριακής Δημοκρατίας).  Συνδέεται με τη μητροπολιτική Ελλάδα, μέσα από πολλαπλές αναφορές, αναγωγές, συνοδοιπορίες στους κοινούς αγώνες. Ήδη στα 1821 περισσότεροι των επτακοσίων Κυπρίων έρχονται στην επαναστατημένη Ελλάδα να συμμετάσχουν, όταν η έννοια  «Ελληνική Πολιτεία» ήταν άπιαστο όνειρο. Οι Κύπριοι δεν απουσιάζουν έκτοτε από κανέναν εθνικό αγώνα. Η ίδρυση ενώσεων, πνευματικών ομίλων και επιστημονικών περιοδικών ως αντίλογος αντίδρασης στην πολιτική αφελληνισμού της Κύπρου, επιβεβλημένης στα χρόνια της Παλμεροκρατίας (1933-1939) – συνέπεια της εξέγερσης των Κυπρίων το 1931 – έφερε κυκλοφορία σειράς περιοδικών (Κυπριακαί Σπουδαί, Κυπριακά Γράμματα, Κυπριακά Χρονικά, Πάφος-Παγκύπριο Λογοτεχνικό Περιοδικό). Αναδείχτηκε η Κυπρολογία ως ανεξάρτητος κλάδος έρευνας, υπηρετώντας-επικεντρώνοντας στην ανάδυση-προβολή επιστημονικών εργασιών με άξονα ιστορικό, λαογραφικό, γλωσσικό, αρχαιολογικό, θρησκευτικό, αναδεικνύοντας σειρά προσωπικοτήτων με κύρια συμβολή στη συλλογή λαϊκών παραμυθιών (Γ. Χ. Παπαχαραλάμπους, Ν. Κονομής, Ν. Κληρίδης, Κ. Π. Χατζηιωάννου,  Κ. Ιωαννίδης. Μ. Χριστοδούλου, Α. Ρουσουνίδης). 

Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 και η κατοχή του 38% των εδαφών δημιούργησε καινούργια εθνικά και λαογραφικά δεδομένα. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, δρομολογείται η συγκρότηση προγράμματος δημιουργίας επιστημονικά οργανωμένου Αρχείου Προφορικής Παράδοσης των κατεχόμενων περιοχών της Κύπρου, συμβάλλοντας στην προετοιμασία έναρξης μελέτης υλικού με συγκέντρωση λεπτομερών στοιχείων από πρόσφυγες των εν λόγω περιοχών. Παράλληλα αξιοποιούνται τα λαογραφικά αρχεία στην Ελλάδα, στην ανάλογη έρευνα των κατεχόμενων περιοχών της Κύπρου (βλ. 105 πολυσέλιδα – κυρίως – χειρόγραφα με λαογραφικές καταγραφές περιόδου 1918-1979, αντιπροσωπεύοντας 58 διαφορετικούς κατεχόμενους τόπους). Ταυτόχρονα προβάλλεται έντυπα και ηλεκτρονικά υλικό καταγραφών του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου, ιδρυμένου το 1962. Στα νεότερα χρόνια (2003-2011) έχουν εκδοθεί συλλογές λαϊκών παραμυθιών συγκεκριμένων τοπογεωγραφικών περιοχών από πρόσφυγες των κατεχόμενων (βλ. Μεσαορία, Γέρι-Πυρόι, Άσσια Αμμοχώστου), ενώ έχουν δημοσιευτεί επίσης στο περιοδικό Λαογραφική Κύπρος.  

Τέτοια μοναδική περίπτωση αποτελεί η επετειακή έκδοση της συλλογής των Εκδόσεων Εύμαρος «Παραμύθια λαϊκά από τα κατεχόμενα της Κύπρου 1868-1973: Μια φορά τζι έναν τζαιρόν είσσεν…» του περασμένου καλοκαιρού. Πενήντα οκτώ επιλεγμένα κυπριακά παραμυθιών 28 διαφορετικών τόπων σήμερα σκλαβωμένων, όλων των ειδολογικών κατηγοριών (Μύθοι Ζώων, Μαγικά, Θρησκευτικά, Ρεαλιστικά, Ξεγέλασμα δράκων, Κλιμακωτά) με κριτήρια: Αντιπροσωπευτικότητα περιοχών, ποικιλία παραμυθιακών τύπων, νοηματική-αφηγηματική πληρότητα, μορφική υπόσταση, ανεξαρτησία τύπου-συμφυρμού, παραλλαγές, πηγών σπανίων  και δυσεύρετων. Στο υλικό της συλλογής συναντώνται: Αντανακλάσεις Αισώπειων μύθων, ελληνική μυθολογία, αρχαία γραμματεία, Βυζαντινές-μεσαιωνικές απηχήσεις, παροιμιακός λόγος, συναντήσεις προφορικών λογοτεχνιών των λαών, λαϊκά θρησκευτικά στοιχεία, πλήθος κοινωνικών όψεων, αντιλήψεων, εθιμικών εκδηλώσεων, αντανακλάσεις συνύπαρξης των δύο κοινοτήτων, πραγματολογικές-πολιτισμικές αναφορές, γλωσσικές αποτυπώσεις. Έρχονται – κέρασμα μνήμης – να μας θυμίσουν πως χειρότερος εχθρός δεν είναι ο εισβολέας, αλλά η λήθη και επιτακτική ανάγκη να θυμίζουν πως «Η Κύπρος δεν κείται μακράν…».

Δημήτρης Β. Προύσαλης: Βάλσαμο, ψυχαγωγία, έμμεση παιδαγωγία ο ανθρώπινος παραμυθιακός λόγος-Συνέντευξη στην εφημερίδα Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ Κυριακή 3/8/2025

 

https://e-thessalia.gr/dimitris-v-proysalis-valsamo-psychagogia-emmesi-paidagogia-o-anthropinos-paramythiakos-logos/

 Στο φύλλο της κυριακάτικης έκδοσης της εφημερίδας Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ (3 Αυγούστου 2025) δημοσιεύτηκε συνέντευξη που παραχωρήθηκε στους δημοσιογράφους της βολιώτικης εφημερίδας.

Η ηλεκτρονική ανάρτηση εδώ:

https://e-thessalia.gr/dimitris-v-proysalis-valsamo-psychagogia-emmesi-paidagogia-o-anthropinos-paramythiakos-logos/

-Πώς ξεκίνησε το Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου, με ποια αφορμή και υπό ποιες συνθήκες; 

Το «Παραμύθια και μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη» άρχισε το ταξίδι του στα πολιτιστικά σταυροδρόμια της αφήγησης το 2011. Υπήρξε μια πράξη ανάπτυξης, ξεδιπλώματος και μπολιάσματος, που ξεκίνησε δύο διαδοχικά καλοκαίρια νωρίτερα, με αφορμή δύο μονοήμερες παραστάσεις αφήγησης στον Άγιο Γεώργιο Νηλείας από τον ομιλούντα. Οι σαράντα θεατές της πρώτης αφήγησης, έγιναν ενενήντα το δεύτερο καλοκαίρι. Τούτη η αυξητική τάση, έφερε την ιδέα της πρότασης και της συνεργασίας με τοπικούς φορείς (Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Γεωργίου Νηλείας «Ο Κένταυρος». Πήλιον Όρος) για την διοργάνωση ενός αρχικά τριήμερου «Φεστιβάλ Αφήγησης», μια κίνηση, σαφώς πιο πλούσια, πιο μεστή και σύνθετη, που αλλάζει τις ταχύτητες τόσο των οργανωτικών απαιτήσεων και ευθυνών όσο και της αναζητούμενης ή αναδυόμενης ποιότητας που οφείλει να υπηρετεί, γύρω από το προβαλλόμενο αντικείμενο που προτείνεται ως κεντρική πολιτιστική αναφορά. Στην περίπτωσή μας, την προφορική αφήγηση ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά.

-Τι είδους εκδηλώσεις περιλαμβάνει στη διάρκειά του; 

Πρόκειται πια για εννιαήμερη διοργάνωση, σπονδυλωτή, πολυθεματική, ποικιλόμορφη. Κεντρικό κορμό αποτελούν οι παραστάσεις προφορικών αφηγήσεων, φέτος είκοσι από τις είκοσι εννέα εκδηλώσεις του 15^ου φεστιβάλ. Επιδιώκεται διαφοροποίηση αφηγήσεων (λαϊκά παραμύθια, ελληνική-παγκόσμια μυθολογία, λογοτεχνικά έπη, αρχαίες γραμματείες, θρύλοι, προφορικές παραδόσεις, συναξάρια Αγίων, αφηγήσεις με αναφορές ιστορικών επετείων, προφορικοποιημένες παραλογές, συναντήσεις με προσωπικές αφηγήσεις). Κάθε χρόνο φιλοξενείται παράλληλη έκθεση καλλιτεχνών-δημιουργών εμπνεόμενων από τα παραμύθια, γεγονός που αποτυπώνεται στους τίτλους των συμμετοχών τους. Σημαντική η λειτουργία του Θερινού Σχολείου Παραμυθιών (επιστημονικές εισηγήσεις γενικότερες ή ειδικότερες για τα λαϊκά παραμύθια και τον κόσμο της αφήγησης). Πραγματοποιούνται ποικίλα θεματικά εργαστήρια για παιδικό- ενήλικο κοινό. Σταθερή θέση συμμετοχής αποτελεί η διαδρομή του τοπικού συρμού Μουτζούρη, όπου ακούγονται παραμύθια στις στάσεις-σταθμούς της διαδρομής Άνω Λεχώνια-Μηλιές. Τα τελευταία επτά χρόνια εκδηλώνεται γαστρονομικό ενδιαφέρον καθώς μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου του Αγίου Γεωργίου «Ο Κένταυρος» αλλά και ενεργητικοί παραθεριστές, επινοούν το πιάτο του ομώνυμου μυθολογικού πλάσματος προσφέροντάς το στο κλείσιμο του φεστιβάλ. Περιστασιακά γίνονται τιμητικές βραβεύσεις, κεντρικά θεματικά αφιερώματα, και προβολές ταινιών σχετικών με το αντικείμενο.

-Τι δυσκολίες αντιμετωπίζει γενικά ένα φεστιβάλ από τη γέννησή μέχρι την χρονική σταθεροποίησή του και την θεσμική ή καλλιτεχνική του καταξίωση; 

Η ερώτηση θέτει τον βασικό σκελετό. Επειδή πρόκειται για μια πολυήμερη διοργάνωση, με πήχη ανεβασμένο, έχει πολλές προκλήσεις διαφορετικών επιπέδων: το διοργανωτικό-προγραμματικό (χρονικό περίγραμμα, τοπογεωγραφική ανάπτυξη- διασπορά), το οικονομικό (πάγια έξοδα παραγωγής έντυπου υλικού, μεταφορικά, έξοδα διαμονής-φιλοξενίας και αμοιβής αφηγητών, έξοδα σίτισης εθελοντών), το πολιτιστικό του αντικειμένου (ροή προγράμματος κάθε διοργάνωσης,  συμμετέχοντες αφηγητές), το ευρύτερα κοινωνικό (ανταπόκριση-αποδοχή- συμμετοχή τοπικής κοινωνίας), το επικοινωνιακό (διαφήμιση, προβολή, δημοσιοποίηση εκδηλώσεων, ΜΜΕ), το τεχνικοργανωτικό (έλεγχος, συντήρηση επιλεγμένων χώρων, τεχνική υποστήριξη, καθαριότητα), την αναγνωρισιμότητα του φεστιβάλ (απόκτηση βάρους επιρροής, προβολή) και τη μακροημέρευση (χρονική διάρκεια παρουσίας).

-Δημιουργεί κινητικότητες ένα φεστιβάλ και σε ποιο επίπεδο; 

Από τη στιγμή που κατορθώσει να έχει διακριτό χαρακτήρα, αναγνωρισμένη ταυτότητα, σταθερή χρονική περιοδικότητα και ποιοτική αξιοπιστία, δημιουργούνται όλες εκείνες οι προϋποθέσεις για να αναδειχτούν πολλές και ποικίλες κινητικότητες: κινητικότητα παραμυθόφιλου ακροατηρίου (πόσοι άνθρωποι ταξιδεύουν από μακριά για να γίνουν μέρος των εκδηλώσεων και της εμπειρίας και τι σχέσεις αποκτούν με τον τόπο), κινητικότητα σε ποιότητες αφηγητών (μεγάλοι επώνυμοι αφηγητές ή αφηγητές που επιθυμούν να λάβουν μέρος οπωσδήποτε στο πρόγραμμα, υπερτοπικοί, διεθνείς), κινητικότητα στις υποδομές φιλοξενίας και σίτισης (γνωριμία με το χωριό, ζήτηση στέγης στη διάρκεια του φεστιβάλ-πληρότητα καταλυμάτων, κατανάλωση γευμάτων), κινητικότητα στο πρόγραμμα (αλλαγές-διαφοροποιήσεις ποιοτικές σε χώρους, θεματικές παραστάσεις, αφηγητές).

-Πώς θεωρείτε πως έχει συμβάλει το φεστιβάλ αφήγησης στην προβολή του χωριού σας; 

Ο Άγιος Γεώργιος αποτελεί κόσμημα, ανάμεσα στα άλλα του πηλιορείτικου όγκου, αλλά δεν έχει τύχει ιδιαίτερης σταθερής προβολής τουριστικής από πλευράς πολιτισμού. Μόνο ο χώρος του Θεάτρου Αλώνι είχε μέχρι τώρα σταθερή διακριτή παρουσία, εξαντλούμενη σε εφάπαξ εκδηλώσεις μουσικού, συναυλιακού, θεατρικού αυτόνομου χαρακτήρα δίχως εσωτερική σύνδεση. Ακόμη κι οι υπέροχες βραδιές ξεχνιούνται γρήγορα. Γνωρίζουμε την τοπογεωγραφική του μοναδικότητα, το φυσικό τοπίο, τις γαστρονομικές προτάσεις που προσφέρει πολλαπλά το Πήλιο. Παρόλο που διαθέτει τρία μουσεία, παρατηρείται δυσανάλογη ζήτηση-κίνηση. Σκεφτείτε πως το Εικαστικό Μουσείο του γλύπτη Νικόλα Παυλόπουλου μόλις το 2015-16 απέκτησε ηλεκτρονική ιστοσελίδα από πρωτοβουλία ιδιώτη. Οι εκδηλώσεις πριν την έναρξη του φεστιβάλ το 2011 είχαν στενή αναφορά το χωριό (πανηγύρι του Άι Λιά, ετήσιο  αντάμωμα χορευτικών συγκροτημάτων-35 χρόνια, γιορτή του τοπικού Αγίου Σταματίου, «Μέρα της Σαρδέλας»). Σήμερα η σελίδα του φεστιβάλ έχει περισσότερες από 173.000 επισκέψεις με σταθερές αναφορές στο πώς μπορεί να έρθει κάποιος στο χωριό των παραμυθιών! Από πολλούς εκτιμάται, πως οι εκδηλώσεις αυτές έχουν βοηθήσει το χωριό, να μπει στον πανελλήνιο και διεθνή πολιτιστικό χάρτη λόγω συνεργασιών. Ένα φεστιβάλ πάντα προβάλλει τον τόπο απ’ όπου απευθύνει τις εκδηλώσεις του. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου πως το «Παραμύθια και μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη» τελεί σταθερά τα τελευταία δώδεκα χρόνια υπό την αιγίδα του ΕΟΤ, υποστηρίζεται από το Δήμο Ν. Πηλίου και περιστασιακά από την Περιφέρεια Θεσσαλίας.

-Γιατί συγκεκριμένα ένα φεστιβάλ αφήγησης στον Άγιο Γεώργιο Νηλείας;

Ο Άγιος Γεώργιος Νηλείας στην καρδιά μας κατέχει ξεχωριστή θέση. Οι ατμοσφαιρικές γωνιές που διαθέτει, συμβάλλουν στη δημιουργία όμορφων βιωματικών αναμνήσεων στους επισκέπτες. Πέτρινα γεφύρια, φροντισμένες αυλές οικιών, αυλές ξωκλησιών, αυλές παραδοσιακών ξενώνων, εσωτερικά και αυλόγυροι εκκλησιών, παραδοσιακές βρύσες, εσωτερικοί και εξωτερικοί χώροι μουσείων, καφενεία και παλιά σχολεία έχουν αποτελέσει τέτοια «σκηνικά» συναντώντας τη λαϊκή φαντασία. Παλαιότερα (2012) έγινε σχετικό αφιέρωμα σε 45λεπτο ντοκιμαντέρ εθνογραφικού χαρακτήρα σε ανάλογο διεθνές φεστιβάλ φιλμ.

-Υπάρχουν άλλα φεστιβάλ αφήγησης στον ελλαδικό χώρο; 

Τα ενεργά φεστιβάλ αφήγησης  με σταθερή χρονική περιοδικότητα στον ελλαδικό χώρο είναι λιγοστά. Η «Γιορτή Παραμυθιών» (Κέα) διανύει την 23^η διοργάνωσή (τιμήθηκε από το φεστιβάλ μας το 2012 για τις δέκα διοργανώσεις της), το δικό μας έχοντας 15 διοργανώσεις, το Φεστιβάλ Αφήγησης Καλαμάτας «Στης ελιάς το δάκρυ» με πέντε διοργανώσεις, το Φεστιβάλ Αφήγησης «Αθήνα μια πόλη παραμύθια» που επανέρχεται μετά την πανδημική κρίση με επτά διοργανώσεις. Πολλά παρουσιάστηκαν υπό βαρύγδουπους τίτλους με ονομασία «1^ο Φεστιβάλ Αφήγησης…» μα ο χρόνος τελικά είναι ο μεγάλος κριτής των διαθέσεων, προθέσεων, δυνατοτήτων και ποιοτήτων όσων εμπλέκονται, φορέων και προσώπων.

-Ποια είναι η ανάγκη επικέντρωσης στις παραστάσεις αφήγησης και γενικά γιατί αφήγηση στη σύγχρονη τεχνολογική εποχή μας και μάλιστα με την πρόκληση της τεχνητής νοημοσύνης;

Ο ανθρώπινος παραμυθιακός λόγος είναι βάλσαμο, ψυχαγωγία, έμμεση παιδαγωγία, φανταστικό νοητικό ταξίδι, κέρασμα πολιτισμού, συναισθηματικό αποκούμπι, ασφαλής συμβολική κοινωνική προσομοίωση, βαλβίδα αποφόρτισης και ισορροπίας, καμβάς ανθρώπινων εσωτερικών αναστοχαστικών διεργασιών, γεφύρι διαπολιτισμικών -πολυπολιτισμικών συναντήσεων και ρίζα εθνικής ταυτότητας. Δημιουργεί συνθήκες συλλογικότητας και δεσμών, σε εποχές που προωθούν τον ατομισμό, το εφήμερο και τυχοδιωκτικό, το πλανώδες «από πουθενά για το τίποτα». Οι παραστάσεις αφηγήσεων είναι ανταμώματα ιστοριών από το χτες με τους ανάστατους ανθρώπους του σήμερα, αποτελώντας προκλήσεις και κεράσματα. Σας περιμένουμε με γνοιάξιμο, αγάπη και ιστορίες!